Fin de siecle to francuskie określenie końca wieku, termin ten odnosi się do całokształtu epoki, tendencji panujących w sztuce, obyczajowości i atmosfery schyłku wieku. Nazwa spopularyzowała się we Francji za sprawą sztuki F. De Jouvenota i H. Micarda pt. „Fin de siecle”. Czasem jest stosowana zamiennie z terminem dekadentyzm.
O fin de siecle mówi się najczęściej w kontekście zjawisk psychologicznych i obyczajowych. Nastawienie do końca wieku było ambiwalentne, łączyło nadzieję z katastrofizmem. Z jednej strony we Francji po zakończeniu wojny z Prusami w 1871 roku nastąpił okres odprężenia, beztroski i zabawy. Z drugiej natomiast schyłek wieku i kryzys społeczny budziły obawy przed nadciągającą zagładą. Toteż kultura fin de siecle była dwoista, wpisuje się w nią popularność operetki, nocne życie kawiarni i kabaretów z kankanem urastającym do rangi znaku czasów, a także poczucie znużenia, przesytu, lęków egzystencjalnych. Uśmierzenia tych niepokojów szukano w alkoholu i narkotykach, skłaniano się w stronę wyrafinowanej sztuki, estetyzmu, ale też perwersyjnego erotyzmu.
Kultura końca XIX wieku to kultura mieszczańska, w której królowała secesja z jej zamiłowaniem do zdobnictwa. Piękno miało towarzyszyć człowiekowi w życiu codziennym, dlatego dużą popularnością cieszyła się sztuka użytkowa: meble, zastawa stołowa, papeterie, moda. Określenia tego rzadko używa się dla ujęcia zjawisk światopoglądowych czy literackich.
Francuski termin przyjął się też na gruncie polskim, czego przykładem jest powieść Gabrieli Zapolskiej „Fin-de-siecle`istka”.
Fin de siecle - charakterystyka
Polecamy również:
-
Dekadentyzm w literaturze
Dekadentyzm w literaturze polegał na wyrażaniu zniechęcenia, rozpaczy, bezsilności, niewiary w postęp i poczucia nadciągającego upadku. Artyści ukazywali obrazy rozkładu, przepowiadali koniec europejskiej kultury i manifestowali swoją niechęć dla obyczajowości mieszczańskiej. Więcej »
-
Symbolizm w literaturze
W literaturze symbolizm najsilniej zapisał się w drugiej połowie XIX wieku, na początku przede wszystkim we Francji i Belgii, skąd przeniósł się do innych krajów. Podobnie jak w innych dziedzinach sztuki, polegał na stosowaniu symbolu jako głównego środka wyrazu. Symbol służył do wyrażenia... Więcej »
-
Impresjonizm w literaturze
Impresjonizm zrodził się w malarstwie, gdzie był próbą uchwycenia na płótnie ulotnego wrażenia. Później nurt ten rozprzestrzenił się na inne dziedziny sztuki i znalazł zwolenników także na gruncie literatury. Podobnie jak w malarstwie, podstawowym dążeniem impresjonistów było... Więcej »
-
Ekspresjonizm w literaturze
Poetyka ekspresjonistyczna określana jest „krzykiem duszy”, wyrazem emocji i wewnętrznych stanów artysty. Poeta miał prawo do pełnej swobody twórczej, forma dzieła literackiego nie miała znaczenia, liczyła się jego siła wyrazu, zmierzanie do absolutu. Więcej »
-
Neoromantyzm - cechy, przedstawiciele, charakterystyka
W szerszym znaczeniu neoromantyzmem określa się całość zjawisk w literaturze Młodej Polski, w węższym oznacza tendencje romantyczne w literaturze po 1890 roku. Termin upowszechniony przez Edwarda Porębowicza za sprawą szkicu „Poezja polska nowego stulecia” (1902). Więcej »