Siła zbrojna Królestwa Jerozolimskiego składała się przede wszystkim z przedstawicieli stanu rycerskiego. Z czasem część z nich organizowała się w zakony, wywodzące się z instytucji zapewniających opiekę i bezpieczeństwo pielgrzymom udającym się do Ziemi Świętej. Wszystkie powstałe zakony szybko zdobywały duże znaczenie oraz niezależność, gdyż podlegali bezpośrednio zwierzchnictwu papieskiemu.
Powstanie zakonu
Od roku 1070 bractwo Świętego Jana prowadziło w Jerozolimie szpital i hospicjum dla pielgrzymów. Powstały tą drogą zakon rycerski otrzymał nazwę joannitów – właściwa nazwa „Zakon Szpitalny Świętego Jana Jerozolimskiego”. Był to zakon powstały w roku 1079, początkowo włoski, a od roku 1099 funkcjonował jako zakon rycerski w Jerozolimie.
Joannici przestrzegali reguły augustianów i dzielili się na rycerzy, kapelanów oraz braci służebnych. Pomimo, że żadne z utworzonych zakonów przy rekrutacji nowych członków nie stosowało kryteriów narodowościowych, to przeważały osoby pochodzenia romańskiego. W odróżnieniu jednak od zakonu templariuszy, reprezentujących przede wszystkim interesy feudałów francuskich, joannici byli związani z tymi pochodzącymi z Włoch.
Po upadku Akki w roku 1310, zdobyli Rodos, gdzie założyli własne państwo – utrzymywali się tam do roku 1522. Zostali następnie stamtąd wyparci przez wojska tureckie i od roku 1530 funkcjonowali na Malcie – Zakon Maltański, aż do czasów napoleońskich.
Joannici na ziemiach polskich
Od XII w. zakon joannitów istniał na ziemiach polskich, pierwszy z nich powstał w Małopolsce. Najwięcej oddziałów powstało na Dolnym Śląsku, Pomorzu Zachodnim oraz Ziemi Lubuskiej. W Polsce osoby pochodzące z tego zakonu określani byli jako joannici, szpitalnicy bądź też rycerze świętojańscy. Największą popularnością oraz względami joannici cieszyli się za rządów królów Władysława IV oraz Jana III Sobieskiego.
W toku swojej kampanii egipskiej, Napoleon Bonaparte, w roku 1798 zajął Maltę i wygnał z niej joannitów. Zakon nie odzyskał już nigdy swojej siedziby, a jego pozycja polityczna i gospodarcza pogarszała się z czasem. Od roku 1834 siedzibą zakonu jest Pałac Maltański przy via Condotti w Rzymie.
