W epoce nowożytnej dwukrotnie powoływana była tzw. Liga Święta. Stanowiła ona sojusz chrześcijańskich państw europejskich przeciwko Imperium Osmańskiemu. Liga funkcjonowała pod przewodnictwem papieża. Po raz pierwszy została powołana w roku 1571 przez biskupa Rzymu – Piusa V. Dwie główne siły stanowiły wówczas Hiszpania oraz Wenecja.
Liga została powołana w odpowiedzi na najazd turecki na Cypr. Rok wcześniej bowiem Turcy zażądali wyspy od Wenecji, która ostatecznie zignorowała ich groźby. Punktem kulminacyjnym była bitwa morska stoczona 7 października w roku 1571 pod Lepanto. Była to jedna z najkrwawszych bitew morskich w dziejach świata, w której udział miało wziąć po obu stronach nawet około 200 okrętów.
Zjednoczonymi siłami Ligi dowodził książę – Juan de Austria, nieślubny syn ówczesnego cesarza Karola V Habsburga. Natomiast drugą stroną konfliktu dowodził Ali Pasza. Bitwa ostatecznie zakończyła się zdecydowanym zwycięstwem floty Ligi Świętej.
Bitwa pod Lepanto – Skutki
Po zakończonej bitwie, zbliżająca się zima zahamowała możliwość podejmowania większych akcji zaczepnych, przez którąkolwiek ze stron. Flota sprzymierzonych państw chrześcijańskich wróciła do portów, gdzie miano zamiar dokonać niezbędnych napraw oraz uzupełnić straty.
Ze względu na całkowitą klęskę turecką, ich strona zanotowała wielkie straty. Zginęło ponad kilka tysięcy żołnierzy, a następne kilka tysięcy dostało się do niewoli. Praktycznie cała wyższa kadra oficerska – łącznie z głównodowodzącym, poległa na polu bitwy. Dodatkowo zniszczono również 80 galer, a aż 170 zostało zdobytych.
Z drugiej strony straty w ludziach Ligi wynosiły ponad 7500 żołnierzy, z czego połowa z nich była Wenecjanami. Tyle samo osób miało zostać rannych w toku zmagań bitewnych. Poza tym siły sprzymierzone straciły zaledwie 15 galer.
Informacja o wielkim zwycięstwie błyskawicznie wywołała w całej Europie wybuch euforii. Pius V ustanowił nawet datę wielkiego triumfu nad Turkami – świętem Matki Boskiej Różańcowej. Natomiast w samej Wenecja data 7 października stała się świętem narodowym.
Inaczej sytuacja przedstawiała się w Stambule. Zaraz po ciężkiej klęsce ówczesny Sułtan kazał blokować drogi do stolicy fortyfikacjami. Następnie rozpoczęła się od nowa odbudowa floty tureckiej. Zaledwie kilku miesięcy Turcy osmańscy potrzebowali aby wystawić 150 galer. Jednak mimo tego przegrali trzy kolejne bitwy, stoczone w następny roku.
Zwycięscy niestety nie wykorzystali potencjału, jaki przyniosło im to zwycięstwo. Wraz ze śmiercią papieża w roku 1572 – Liga Święta rozpadała się błyskawicznie. Wenecja podpisała pokój z Turkami, odstępując im Cypr w zamian za przywrócenie pierwotnych ustaleń handlowych. W jej ślady poszła również Hiszpania podpisując osobny rozjem.