Bohater główny
Konrad-Gustaw
Główny bohater dramatu, pojmany i uwięziony za domniemany udział w spisku przeciwko carowi. Początkowo bohater określany jest jako „Więzień”. W prologu następuje przemiana tej postaci. Uwieziony zapisuje na ścianie celi słowa świadczące o śmierci „Gustawa” i narodzinach „Konrada”. Wśród towarzyszy niedoli ma opinię wieszcza zdolnego do spoglądania w przyszłość:
O, my znamy Konrada, co to znaczy, wiemy.
Północ jego godzina.
Pod wpływem opowieści innych więźniów bohater zaczyna nucić własną „pieśń zemsty”, która przeradza się w improwizację. Monolog Konrada to jedna z najbardziej znanych scen dramatycznych w literaturze polskiej. W swym ekspresyjnym wyznaniu bohater porusza wiele problemów, poczynając od poezji, samotności, mocy twórczej aż po losy cierpiącego narodu i rozważania na temat boskiej opatrzności. Improwizacja to chwila, w której bohater pokazuje swoje prawdziwe oblicze. Jawi się jako wieszcz, prorok, kreator rzeczywistości i przedstawiciel ginącego narodu.
Dziś mój zenit, moc moja dzisiaj się przesili.
Przekonanie o wielkości wiąże się jednak z pychą, a ta pociąga za sobą pogardę dla „zwykłych” ludzi. Konrad grzeszy pogardą i sądem wydawanym
