Wraz ze śmiercią Karola Wielkiego, państwo stworzone przez niego zaczęło ulegać stopniowemu rozpadowi. Stanowiło ono bowiem obszary zróżnicowane od siebie - rozwojem gospodarczym, strukturą społeczną czy też tradycjami. Następca i zarazem syn Karola – Ludwik Pobożny dokonał w okresie swojego panowania podziału państwa.
Doszło do niego w Verdun w roku 843. Ludwik podzielił wówczas monarchie Karolingów między trzech swoich synów. Karol Łysy otrzymał obszary zamieszkiwane głównie przez ludność romańską, z których z czasem powstała Francja. Natomiast dziedzictwo drugiego z synów – Ludwika Niemieckiego obejmowało terytoria germańskie, późniejsze Niemcy.
Trzecie z wydzielonych królestw przypadło Lotarowi. Przypadły mu obszary Włoch wraz z tytułem cesarskim oraz szeroki pas obszarów łączących Alpy z Morzem Północnym. Ziemie które otrzymał we władanie stanowiły obszar niejednolity pod względem etnicznym oraz geograficznym.
W jego skład wchodziły wówczas: Królestwo Włoch, które przed podbojem Karola Wielkiego stanowiły państwo Longobardów, Burgundia, Prowansja która znajdowała się w posiadaniu monarchów frankijskich od VI w. oraz zachodnia Austrazja.
Lotar został wyznaczony przez Ludwika Pobożnego na władcę zwierzchnego. W praktyce to on miał odpowiadać za jedność państwa. Jednak od początku jego młodsi bracia nie uznawali władzy Lotara.
Do istotniejszych wydarzeń z czasów panowania Lotara, było wydanie przez niego w roku 824 ustawy - Constitutio Romana. Na jej mocy papież zobowiązany był do ślubowania wierności cesarzowi.
Jeszcze przed swoją śmiercią, na wzór swojego ojca, Lotar w roku 855 podzielił kraj między trzech swoich synów:
• Ludwik II – najstarszy syn Lotara, ostatni z włoskiej dynastii Karolingów. Był królem Włoch od roku 844, a cesarzem rzymskim został po śmierci ojca (855). Ludwik otrzymał w spadku po ojcu obszary należące do dzisiejszych Włoch. Po jego śmierci władzę objął – Karol II Łysy, który przejął również tytuł cesarza rzymskiego.
• Lotar II – był drugim synem Lotara I, odziedziczył północną część państwa. Później obszary te zostały nazwane od jego imienia Lotaryngią. Ta ostatnia składał się z zachodniej Austrazji oraz dolnej Burgundii. Po jego śmierci jego dziedzictwo zostało podzielne między Karola II Łysego oraz Ludwika II Niemieckiego.
• Karol z Prowansji – urodzony w roku 845, był najmłodszym synem Lotara. Przy podziale państwa jego ojca otrzymał Burgundię, Lyon, zachodnią Szwajcarię i Prowansję. Po śmierci Karola w roku 863, jego ziemie zostały podzielone miedzy jego starszymi braćmi. W tym Ludwikowi II przypadł również tytuł królewski.