Hakata - definicja, historia, znaczenie

Mianem „Hakaty” określa się w polskiej historiografii niemiecką organizację nacjonalistyczną, której właściwa nazwa brzmi „Verein zur Förderung des Deutschtums in den Ostmarken”, albo w skrócie „Deutscher Ostmarkenverein“ . Obie te nazwy można przetłumaczyć jako „Niemiecki Związek Marchii Wschodniej“, lub „Towarzystwo na rzecz niemieckości Marchii Wschodniej“. Przez to pojęcie niemieccy nacjonaliści rozumieli tereny Prus Wschodnich, Pomorza i ziem zabranych w czasie rozbiorów, które to w średniowieczu były kolonizowane przez osadników przybyłych z krajów niemieckich. Polski skrót bierze się od pierwszych liter nazwisk głównych członków i założycieli Hakaty - Ferdynanda von Hansemanna , Hermanna Kennemanna i Henryka von Tiedemanna.

Hakata została założona w roku 1894 w Poznaniu, ale już dwa lata później przeniosła się do Berlina. Grupowała ona w swoich szeregach nacjonalistów niemieckich, którzy uważali Polaków za wyjątkowo groźny i nieporządany element w państwie niemieckim. Wedle ideologii Hakaty, Polacy i Niemcy zawsze będą ze sobą konkurować gospodarczo i kulturalnie na terenach wspólnego zamieszkania, stąd też możliwe są tylko dwa wyniki – germanizacja Polaków, bądź polonizacja Niemców. Z tego też powodu członkowie Hakaty robili wszystko, by zniszczyć polski żywioł i dążenia narodowe.

W przeciwieństwie do wielu innych, podobnych programowo organizacji Hakata zyskała pewne wsparcie od rządu niemieckiego, który popierał niektóre punkty programu związku. Mimo tego jednak działalność Hakaty ograniczała się głównie do działań propagandowych, monitorowania polskiego ruchu narodowego i różnorakich apelów do władz i społeczeństwa. Hakata zyskiwała największe poparcie w średniej i wyższej warstwie społeczeństwa niemieckiego. Jednym z głównych sukcesów Hakaty było aktywne wspieranie akcji wykupywania od Polaków ziemi i osiedlania na ich miejsce niemieckich kolonistów. Oprócz tego członkowie towarzystwa wspierali sumiennie wszystkie antypolskie ustawy. Liczyła ona w szczytowym momencie ponad 20 tysięcy członków.

Po I wojnie światowej ruch zaczął zamierać, a jego resztki zostały ostatecznie wchłonięte przez nazistów po roku 1933.