Dzieło pt. „Bursztyny” stanowi zbiór 32 opowiadań ukazujących w beletrystycznej formie rozmaite wątki z historii Rzeczpospolitej. Ułożone są w porządku chronologicznym, a język konkretnych opowieści został dostosowany do czasów, których dotyczą.
Opowieść o bursztynie
Opowiadanie przedstawia mieszkańców starosłowiańskiej wioski nad morzem, trudniących się głównie poszukiwaniem bursztynów. Wedle legendy do wioski miał przybyć rzymski arystokrata i w zamian za piękny materiał wykupić córkę jednego z osadników, odsprzedał ją jednak niejakiemu Ino w zamian za okazały kawałek bursztynu.
U świtu dziejów
Opowieść o chrystianizacji Słowian za czasów Mieszka I. Prosty lud najpierw dziwi się zasadom wiary w jednego Boga, urzeczony jednak Jego miłosierdziem i wspaniałomyślnością podąża wytyczoną przez Niego ścieżką.
Przysięga
Na łożu śmierci Mieszko opowiada synowi dzieje słowiańskich ziem i panowania ich przodków. Poleca swemu następcy, by zjednoczył wszystkich Słowian i dał im silne państwo, chłopiec zaś w przyszłości, już jako król Bolesław Chrobry, ową obietnicę spełnia.
Purpurowy szlak
Purpurowy chodnik, jaki książę Bolesław rozkazuje utkać poddanym na przyjazd cesarza Ottona III w celu wzięcia udziału w zjeździe gnieźnieńskim, staje się symbolem drogi Słowian od rozproszenia aż do stworzenia dostatniego, doskonale funkcjonującego państwa.
Ojcowie cystersi w Mogile
Rozdział prezentuje nowości na temat budownictwa, rolnictwa i wielu innych dziedzin przywiezione do Polski przez cystersów.
Idą…
Opowiadanie relacjonuje krwawe starcia z Tatarami w XIII wieku. W trakcie jednego z ich odwagi rządzącym do stawienia czoła najeźdźcy dodaje Kinga – późniejsza święta, wdowa po Bolesławie Wstydliwym i obecna przełożona sądeckiego konwentu klarysek, który zostaje ewakuowany do warownego zamku w Pieninach.
Uczta Wierzynka
Treścią opowiadania jest słynna królewska uczta u generalnego zarządcy krakowskiego dworu, Mikołaja Wierzynka, jaka miała miejsce w 1364 roku. Król Kazimierz Wielki wyjawia wtedy przybyłym władcom, iż tajemnicą obecnej potęgi jego państwa jest żywe zainteresowanie najbiedniejszymi warstwami i wprowadzenie działań, które miały za zadanie poprawę ich losu.
Hołd pruski
Po blisko 150 latach krwawego konfliktu z Zakonem Krzyżaków nieprzyjaciel zostaje wreszcie zmuszony do kapitulacji i przyjęcia zwierzchnictwa polskiego króla. 10 kwietnia 1525 roku Wielki Mistrz Albrecht Hohenzollern oddaje Zygmuntowi Staremu w lenno nowo powstałe, świeckie Księstwo Prus.
Strażnicy morza
Obrazek relacjonuje rozwój bałtyckiej floty obronnej na początku XVI wieku.
Sąsiedzki dar
W rozmowie z sąsiadem Mikołaj Rej motywuje używanie w swojej twórczości języka ojczystego zamiast łaciny, rozmyślając później o niechybnych korzyściach, jakie tego typu praktyki przyniosą jego zdaniem rozwojowi samoświadomości narodu.
Pod lipą
Rozdział jest obrazkiem z sielankowego życia Jana Kochanowskiego, siedzącego w przyjemnym cieniu lip i bawiącego się z ukochaną córką Urszulą.
Prawo książęce
Pod wpływem historii pewnego wieśniaka księżna Katarzyna Sydonia postanawia zmienić obowiązujące w powiecie cieszyńskim prawo, które bardziej chroni królewskie dziki, niż ludzi zmuszonych do ochrony swoich pól i własnego zdrowia przed zwierzętami.
Proroczyna Boży
Portret księdza Skargi, który w pisanych w języku gminu (po polsku) kazaniach próbował walczyć o sprawiedliwość dla biednych i uciśnionych, uważając ich za istoty równie godne szacunku co szlachta i magnaci.
W pracowni Rembrandta
Rozdział relacjonuje spotkanie Rembrandta van Rijna z pułkownikiem Noskowskim i