W szerokim znaczeniu terminu modernizm używa się do określenia zespołu nowatorskich tendencji w literaturze, jakie rozwijały się pod koniec XIX wieku w całej Europie. Modernistyczne nurty, takie jak symbolizm czy estetyzm, stały w opozycji do naturalizmu i realizmu. Zrywały z zasadą mimesis i utylitaryzmem literatury, dążąc do indywidualizmu i wolności twórcy.
U podłoża filozofii modernistycznej legły przede wszystkim poglądy Artura Schopenhauera i Fryderyka Nietzschego. Dla kształtowania się tej nowoczesnej estetyki duże znaczenie miała twórczość i wystąpienia programowe Charlesa Baudelaire`a („Malarz życia współczesnego” 1863). Charakterystyczną cechą literatury tego okresu jest poczucie kryzysu kultury i cywilizacji europejskiej, bunt wobec tego, co mieszczańskie, estetyzm wyrażony w haśle „arts pro arte” („sztuka dla sztuki”) oraz specyficzne przejawy życia artystycznego tzw. cyganeria.
Na gruncie literatury polskiej modernizmem określa się na ogół pierwszą fazę Młodej Polski (1890 – 1900). W tym dziesięcioleciu wyraźnie zarysowały się wpływy literatur zachodnioeuropejskich, szczególnie francuskiej i niemieckiej. Do najwybitniejszych przedstawicieli poezji modernistycznej zalicza
