Dramat ekspresjonistyczny - cechy, twórcy, przykłady

Dramat ekspresjonistyczny powstał w wyniku przenikania tendencji ekspresjonistycznych do sztuk teatralnych. Zgodnie z tą konwencją nastąpiło zerwanie z obiektywnym odtwarzaniem rzeczywistości na rzecz subiektywizmu, przesady i wyolbrzymienia. Punktem wyjścia pozostawał realizm, jednak obraz rzeczywistości ulegał zniekształceniu. Nacisk kładziono na: silne przeżycia, emocje, niezwykłe odczucia i podświadome pragnienia.

Głównym tematem na ogół były przeżycia głównego bohatera, będącego zwykle reprezentantem jakiejś grupy społecznej, nierzadko też alter ego autora. Rola pozostałych postaci została zmarginalizowana, stanowiły one tło i pretekst do ukazania stanów psychicznych głównego bohatera. Dialog cechował się dużą ilością wykrzyknień, sloganów i urywanych zdań. Język bywał potoczny, żywy, wulgarny.

Akcja składa się z niespójnych epizodów, zestawionych często na zasadzie kontrastu. Kontrast, wyolbrzymienie, deformacja – to najczęściej stosowane w dramacie ekspresjonistycznym środki wyrazu. Miały one służyć wywarciu silnego wrażenia na widzu i sugestywnemu przekazaniu treści.

Sceny realistyczne przeplatały się tutaj z fantastycznymi i symbolicznymi. Natomiast scenografia była zdecydowanie nierealistyczna, chętnie sięgano po dekoracje w stylu kubistycznym. Twórcy tego gatunku często mieli ambicje moralizatorskie i agitacyjne. W tym celu stosowano m.in. bezpośrednie zwroty do publiczności. Silne środki wyrazu służyły szerzeniu treści etycznych, religijnych, społecznych i politycznych.

Za prekursorów dramatu ekspresjonistycznego, który zrodził się na początku XX wieku, uważa się Franka Wedekinda i Augusta Strindberga. Największą popularnością dramat ten cieszył się w Niemczech, a szczytowa faza jego rozwoju przypada na lata po I wojnie światowej. Ekspresjonizm często łączył się z symbolizmem, także na gruncie teatralnym.

Przedstawiciele dramatu ekspresjonistycznego

Frank Wedekind – „Puszka Pandory”, „Przebudzenie wiosny”, „Duch ziemi”
August Strindberg – „Taniec śmierci”, „Gra snów”, „Do Damaszku”
Reinhard Johannes Sorge – „Żebrak”
Georg Kaiser – „Die Bürger von Calais”, „Morgen und Mitternacht”, „Der soldat Tanaka”
Ernst Toller – „Hoppla, wir Leben!”
Bertold Brecht – „Baal”
Walter Hasenclever – „Nirwana, krytyka życia w formie dramatu”
Tadeusz Miciński – „Kniaź Potiomkin”
Karol Hubert Rostworowski – „Miłosierdzie”

Polecamy również:

  • Dramat naturalistyczny - cechy, przykłady, twórcy

    Dramat naturalistyczny wyłonił się w 2. połowie XIX wieku w sztuce europejskiej. Nastąpiło wówczas odejście od fantastycznej konwencji dramatu romantycznego w stronę realizmu. Wyrastał on z zainteresowania teorią Darwina, poglądami Comte'a, pismami Spencera. Ukazywał człowieka jako istotę determinowaną... Więcej »

  • Dramat symboliczny - cechy, definicja, twórcy

    Dramat symboliczny to odmiana dramatu, którego główną cechą jest odejście od dosłowności i posługiwanie się symbolem. Właściwe treści i sensy nie zostają więc przedstawione wprost, odbiorca musi się ich doszukać pod warstwą wydarzeń ukazywanych bezpośrednio w toku akcji. Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 3 + 4 =
Ostatnio komentowane
nic nie rozumim
• 2025-03-11 20:47:40
dzięki
• 2025-03-10 15:14:41
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02
Jest nad czym myśleć. PEŁEN POZYTYW.
• 2025-03-02 12:32:53
pozdro mika
• 2025-02-24 20:08:01