Nazizm - geneza
W latach 1866-1871 miało miejsce zjednoczenie Niemiec, które zakończyło się proklamacją II Rzeszy. Cesarzem nowego państwa został Wilhelm I Hohenzollern i poświęcił wiele sił na rozbudowę jego armii, głównie floty.
Wśród mieszkańców kraju coraz większe uznanie zdobywały poglądy nacjonalistyczne. Umocniło to pozycję tzw. volkizmu – ideologii istniejącej już od ostatnich lat XVIII stulecia. Była ona bardzo blisko powiązana z protestancką wiarą w predestynację, czyli przeznaczenie. Głosiła, iż cechy narodu kształtują się u początków jego powstania (są bardzo mocno powiązane z krajobrazem i środowiskiem) i pozostają niezmienne. Przykładem wniosków wyciąganych na tej podstawie mogą być cechy przypisywane Żydom, których, jako że byli narodem ukształtowanym przez pustynie arabskie, uznawano za płytkich, jałowych i pozbawionych sił życiowych. Zupełnym przeciwieństwem, rzecz jasna, byli Niemcy – silni, przywiązani do swojej ziemi ludzie światła (Lichtmenschen).
Rok 1918 – klęska Cesarstwa Niemieckiego w I wojnie światowej – doprowadził do wzrostu nastrojów nacjonalistycznych. Postanowienia traktatu wersalskiego przyniosły uczucie upokorzenia i przeświadczenie o politycznym wymiarze porażki (jej przyczyn dopatrywano się w zdradzie socjaldemokratów – rewolucja w 1918 r.). Wszystko to zaowocowało coraz poważniejszym traktowaniem volkizmu, który powoli stawał się ideologią narodową.
 |
| Benito Mussolini i Adolf Hitler (1937) |
Wielką rolę w kształtowaniu się nazizmu odegrał Adolf Hitler. Kiedy w 1923 r. trafił do więzienia po nieudanym puczu monachijskim, nic nie zapowiadało, że wkrótce stanie na czele całego państwa. W czasie pięcioletniej niewoli napisał „Mein Kampf” – dzieło, które zawierało wykładnię jego antysemickiej i narodowo-socjalistycznej ideologii. Wielki kryzys z lat 1929-1933 przyniósł zwiększenie się liczby zwolenników Hitlera. Ludzie masowo tracili pracę i pozostawali bez środków do życia, nie dziwi więc fakt, iż zwracano się w stronę poglądów wymierzonych przeciw systemowi, a w dodatku głoszących wyższość narodu niemieckiego.
Hitler został kanclerzem Rzeszy 30 stycznia 1933 r., rozpoczynając swoje rządy od znacznych wzmocnień militarnych oraz prowadząc tzw. „pokojowe podboje”, np. anschluss Austrii i zajęcie Kraju Sudeckiego. Z kolei już w 1935 r. wprowadził ustawy norymberskie, które wyraźnie wymierzone były w Żydów i stanowiły podwaliny kolejnych rasistowskich działań.
Nazizm - założenia
Nazizm jest ideologią bardzo trudną do umieszczenia na tradycyjnej mapie politycznej, uwzględniającej podział na prawicę i lewicę. Doktryna ta korzystała zarówno z poglądów jednej, jak i drugiej strony, jednak obecnie najbardziej akcentuje się znaczenie ówczesnej gospodarki niemieckiej, która prowadzona była w myśl zasad socjalistycznych.
Nazizm przede wszystkim odrzucał demokrację i wprowadzał totalitarny kult jednostki. Odwoływał się do włoskiego faszyzmu – władzę ludu Hitler traktował jako charakterystyczną dla Żydów. Ustrój ówczesnych Niemiec (III Rzeszy) był jednopartyjny, a nad wymianą treści skutecznie czuwała cenzura. Na czele państwa stał Führer (Wódz), który przewodził armii oraz rządowi.
Adolf Hitler głosił przekonanie o wyższości narodu niemieckiego względem innych nacji. W bardzo krótkim okresie po dojściu do władzy wprowadził ustawy norymberskie, zakazujące Niemcom „mieszania się” z przedstawicielami innych ras. Sama czystość rasy nie była jednak jedynym celem nazistów. Pragnęli oni także umacniać ją, eliminując ludzi chorych bądź słabych. Czyniono to poprzez uśmiercanie ich i pozbawianie możliwości posiadania potomstwa.
Zamiarem nazistów było utworzenie „przestrzeni życiowej