W imperium rzymskich przez większość okresu jego trwania silnie zaznaczyły się wpływy szkól hellenistycznych, w tym głównie stoicyzmu oraz epikureizmu. Oprócz tego rozwiał się również eklektyzm, którego głównym przedstawicielem był mówca i polityk rzymski Cyceron. Jego pisma filozoficzne były podstawowym źródłem wiedzy świata zachodniego o myśli starożytnej.
Filozofia pierwszych wieków Cesarstwa silnie akcentowała element religijny. Filozofowie tamtego okresu byli przede wszystkim teologami – natura bóstwa oraz jej stosunek do duszy ludzkiej stały się ich podstawowym tematem do refleksji. Ostatnim pogańskim filozofem był Plotyn. Ze względu na to, że uważał się za kontynuatora Platona, jego system filozoficzny nazwano neoplatonizmem.
W czasach początków chrześcijaństwa jako religii dominującej, filozofie uznawano za czynniki niepożądany – myśl pogańska. Dopiero w późniejszym okresie dokonuje się synteza pomiędzy filozofią starożytną, a chrześcijaństwem.
Filozofia Starożytnego Rzymu – Okres Republiki
Według Stoików świat przesiąknięty jest przez Boga, a wszystko w około ludzi dzieje się zgonie z absolutną koniecznością, będąc przy tym absolutną koniecznością. Szczęście według stoicyzmu jest udziałem człowieka, który jest świadom rozumnego i koniecznego charakteru rzeczywistości. Człowiek ten identyfikując własną wolę z boską, a następnie w zgodzie z nią postępując osiąga szczęście w każdej sytuacji – jest ponad strachem, bólem oraz smutkiem – „stoicki spokój”.
Pomimo, że rzymianom ze starszych pokoleń odpowiadała bardzo filozofia stoicka, poprzez jej podkreślanie roli obywatela do państwa, to w okresie wojen domowych ideał filozofii epikurejskiej znalazł wielu zwolenników.
Według Epikura szczęście, to doznawanie przyjemności, pojmowanej jako spokój duszy i brak cierpień. Taki stan można były osiągnąć sprowadzając do minimum wszelkie niezbędne potrzeby w życiu ludzkim i ograniczenie ich ilości.
W starożytnym Rzymie zalety epikureizmu opiewał w swoich poematach Tytus Lukrecjusz Karus (95 – 55 p.n.e.). Jego słynny poemat „o naturze wszechrzeczy” (De rerum natura) przedstawił obraz filozofii, która miała ukazać znużonemu współczesnością człowiekowi, szczęśliwsze perspektywy bez strachu czy też smutku.
Innym kierunkiem filozoficznym, występującym głównie w okresie schyłku republiki, był eklektyzm. Był to system złożony z poglądów z innych szkół filozoficznych, które wydawały się rzymianom najsłuszniejsze. Za najwybitniejszego przedstawiciela eklektyzmu uznaję się słynnego polityka i retoryka – Cycerona.
Filozofia Starożytnego Rzymu – Wczesne Cesarstwo
Filozofia w okresie wczesnego cesarstwa została zepchnięta na drugi plan przez coraz popularniejszą retorykę. W I w. Cesarze rzymscy uważali filozofie za naukę niebezpieczną dla ich władzy, ponieważ wśród jej reprezentantów było najwięcej przedstawiciel zapatrzonych w ideały republikańskie.
Do najsłynniejszych przedstawicieli tego okresu należał Lucjusz Anneusz Seneka. Głosił on równość wszystkich ludzi bez żadnych wyjątków. Inny kierunek reprezentował cesarz Marek Aureliusz, którego „Rozmyślania” stanowiły wykład obowiązków panującego w stosunku do poddanych.
Filozofia Starożytnego Rzymu – Późne cesarstwo
Osłabienie filozofii we wcześniejszych okresach cesarstwa rzymskiego, pogłębiło się znacząco w czasach wszechogarniającego kryzysu w III i IV w. n.e.. W tych nieprzychylnych warunkach narodziła się filozofia neoplatońska. Twórcą jej był Plotyn (204 – 269 r.), który poprzez połączenie innych kierunków filozoficznych (głównie Platona i stoików), stworzył system oparty na elementach popularnego wówczas mistycyzmu. Według filozofii neoplatońskiej najważniejszym celem w życiu człowieka miało być jego wzniesienie duszy do Boga, w drodze ekstazy. Kierunek filozoficzny stworzony przez Plotyna zyskał z biegiem czasu wielu naśladowców, głównie wśród odnoszących się wrogo w stosunku do szerzącego się chrześcijaństwa.