Przykłady:
„Pory roku” Jamesa Thomsona (1726 - 30) – ukazujący zmienność zjawisk natury zgodnie z Newtonowską wizją uporządkowanego kosmosu. Fascynacja przyrodą nie ma tu charakteru mistycznego, mimo to poemat stał się inspiracją dla twórców epoki romantyzmu.
„Człowiek wiejski albo Georgiki francuskie” Jacquesa Delille`a (1802) – utwór będący hołdem złożonym osiemnastowiecznej wiedzy przyrodniczej.
W literaturze polskiej rozkwit gatunku nastąpił dopiero na początku XIX wieku:
„Sofiówka” Stanisława Trembeckiego (1806) – hołd złożony Zofii Szczęsnej-Potockiej, zawierający m.in. poetycki opis ogrodu Potockich.
„Ziemiaństwo polskie” Kajetana Koźmiana (1839) – utrwalający mit dobrego gospodarza, oczytanego wieśniaka znajdującego stoickie szczęście w pracy na roli
„Rolnictwo” Dyzmy Bończy-Tomaszewskiego (1802) rolnictwo jest tu pokazane jako najwłaściwszy sposób aktywności dla człowieka, który utracił swoją ojczyznę.
„Puławy” Juliana Ursyna Niemcewicza (1803)
„Okolice Krakowa” Franciszka Wężyka
Motyw dobrego gospodarza, kult pracy, uprawa roli jako rodzaj walki o dobro ojczyzny stanowią zapowiedź filozofii pozytywistycznej w literaturze polskiej.