Bajka to krótki utwór literacki służący moralnej nauce. Zalicza się ją do gatunków epickich, choć ma też wiele cech lirycznych. Bajki mają najczęściej żartobliwy charakter, opowiadają proste historie zawierające morał. Morał może być wyrażony bezpośrednio, wówczas najczęściej znajduje się na końcu utworu – choć zdarza się, że autorzy umieszczają go na wstępie – lub pozostawać w sferze domysłu czytelnika.
Charakterystyczną cechą bajki jest jej alegoryczność, wyraźna szczególnie w bajce zwierzęcej. Tradycja przypisała niektórym zwierzętom pewne ludzkie cechy i tak, na przykład, lis symbolizował osobę chytrą, mrówka pracowitą, jagnię niewinną, a wilk – okrutną. Dzięki tego rodzaju skojarzeniom, „skrótom” bajki stawały się bardziej zwięzłe i – jednocześnie – treściwe.
Bajki dzieli się na narracyjne, o nieco bardziej rozbudowanej fabule oraz epigramatyczne, które są bardzo zwięzłe. W bajkach epigramatycznych do minimum zostaje sprowadzona fabuła i charakterystyka bohaterów.
Pierwsze bajki powstawały już w starożytnej Grecji, ok VIII w. p.n.e. Spośród twórców gatunku można wymienić Hezjoda oraz najwybitniejszego przedstawiciela tego gatunku w antyku – Ezopa. Ezop był niewolnikiem żyjącym w VI w. p.n.e., który zasłynął jako autor całego cyklu bajek zwierzęcych. Późniejsi twórcy tego gatunku bardzo często sięgali do jego dorobku, dokonując licznych przeróbek i przekładów. Czyniono tak już w średniowieczu. Jednak ponowny rozkwit gatunku miał miejsce w renesansie. Bajki pisał wówczas m.in. Erazm z Rotterdamu.
Jako gatunek lekki i dydaktyczny, bajka zyskała sobie wyjątkową popularność wśród twórców oświecenia. Forma ta doskonale wpisywała się w formułę tej epoki „uczyć bawiąc”. Wybitnym bajkopisarzem był Francuz, Jean de la Fontaine. Zasłynął on jako autor niemal 250 bajek o prostej fabule, barwnej akcji i cennym morale (np. „Wilki i owce”, „Człowiek, zwierciadła i potok”, „Jeleń w winnicy”).
W literaturze polskiej bajki pojawiały się najpierw jako część większych form wypowiedzi, takich jak kazanie, kronika czy list. Za pierwszy samodzielny zbiór bajek uważa się utwory zawarte w „Żywocie Ezopa” Biernata z Lublina. W późniejszych latach bajki pisywali m.in.: Bartłomiej Paprocki („Przykład o dwu drzewach”) i Krzysztof Niemirycz („Świerszcz i mrówka”).
Podobnie jak w literaturze europejskiej, rozkwit gatunku nastąpił w okresie oświecenia. Bajki tworzyli wówczas najwybitniejsi pisarze i poeci: Franciszek Dionizy Kniaźnin („Wilk, lis i małpa”), Julian Ursyn Niemcewicz („Gmach podupadły”, „Brat i siostra”), Ignacy Krasicki („Kruk i lis”, „Malarze”, „Ptaszki w klatce”). Na szczególną uwagę zasługują bajki Krasickiego, niejednokrotnie niezwykle zwięzłe, bardzo trafnie ujmujące ludzkie słabości.
Później bajki pisali też Adam Mickiewicz („Chłop i żmija”, „Żona uparta”) czy Aleksander Fredro („Bajka o sowie”, „Bajeczka o osiołku”).