Biografia
Polski poeta żyjący i tworzący w okresie oświecenia, jako reprezentant nurtu klasycystycznego. Tworzył pod kilkoma pseudonimami m.in.: Azarycz Ludwik, Józef Bielawski, czy Jan Niepomucen Czyżewicz. Stanisław Trembecki pochodził z zamożnej rodziny, jego ojciec był pisarzem i podstarościm Nowego Miasta Korczyna. Jego matką była Ludwina ze Stradomskich.
Poeta pobierał nauki w szkole akademickiej w Nowym Korczynie, a następnie w szkołach nowodworskich w Krakowie. Studiował tam poetykę, retorykę oraz gramatykę. Porzucił jednak szkołę i rozpoczął kawalerskie życie. Brał aktywny udział w życiu publicznym, uczestniczył w sejmikach, otrzymał nawet tytuł generała-adiutanta buławy wielkiej litewskiej. Dużo podróżował, m.in. do Francji, gdzie nawiązał bliski kontakt z jednym z przywódców konfederacji barskiej. Niedługo potem zdradził jednak konfederatów sprzedając tajne papiery agentowi Stanisława Augusta. Władze konfederacji ścigały Trembeckiego, a on ukrywał się pod fałszywymi nazwiskami.
Trembecki miał niepohamowany pociąg do hazardu, życia na krawędzi i niejednoznacznych relacji. Awanturniczy tryb życia spowodował, że poeta szybko utracił swój majątek. Wrócił do Polski w 1772 roku, jednak wciąż pozostawał w konflikcie z rodziną, ponieważ matka sprzedała część majątku po ojcu, która była mu przynależna – zaczął rościć sobie prawa do pozostałego spadku. Od roku 1773 zamieszkał na stałe w Warszawie. W 1769 roku został dworzaninem króla Stanisława Augusta – pełnił funkcję sekretarza i szambelana. Otrzymywał regularne pensje, jednak to uposażenie mu nie wystarczało i znów popadł w długi. Wiódł na dworze dość dostatnie życie od opieką króla. W jego twórczości dużo miejsca zajmują panegiryki, listy i ody pochwalne Stanisława Augusta i jego rodziny. Gdy Stanisława zdetronizowano, Trembecki towarzyszył mu w podróży do Grodna i Petersburga. Tam zajął się badaniami nad słowiańszczyzną, która od dawna go fascynowała. Ostatnie lata życia spędził w Tulczynie, gdzie rezydował u Szczęsnego Potockiego. Zmarł 12 grudnia 1812 roku.
Twórczość
Stanisław Trembecki debiutował w drugiej połowie XVIII wieku. Był to jednak raczej jego obowiązek zawodowy niż potrzeba serca. Pisał niechętnie i z przymusu. Nie był zadowolony z własnej twórczości, dlatego często podpisywał się innymi nazwiskami. Niejednokrotnie pisał też anonimowo. W jego utworach odczuwalny jest wpływ literatury francuskiej i klasycyzmu. Jego dzieła to poezja polityczna, poematy czy bajki.
Do najważniejszych utworów poety należą m.in.:
Na dzień siódmy września albo rocznicy elekcji (1802)
Nagrobek hajduka zabitego przy obronie króla (1789)
Oda na ruinę zakonu jezuitów (1773)
Do Rybińskiego, biskupa kujawskiego (1744)
Oda do J. W. N. B. K. S. (A. Naruszewicza) (1775)
Bajki niektóre Ezopa w guście de La Fontaine ile możności tłomaczone (1776)
Polanka, czyli poema wiejskie (1779)
Do Najjaśniejszego Pana (1781)
Regulus (Uwagi krytyczne o tragedii P. A. Metastasio) (1781)
Do moich współziomków (1789)
O tragikomedii jednej polskiej zdanie (1795)
Sofijówka w sposobie topograficznym opisana (1804)
Ogromną część dorobku Trembeckiego stanowią także zbiory listów, przekłady i inne opracowania.
 |
| Stanisław Trembecki / www.wikipedia.org.pl |