Stanisław August Poniatowski urodził się 17.01.1732 roku w Wołczynie, w bogatej i wpływowej rodzinie magnackiej. W młodości otrzymał wychowanie domowe, odbył też serię podróży po Europie. Po powrocie do kraju związał się politycznie z obozem rodów magnackich pod przewodnictwem Czartoryskich, zwanym Familią. Dzięki ich wsparciu został stolnikiem litewskim, wkrótce potem zaś, w roku 1755 udał się do Petersburga, jako sekretarz brytyjskiego ambasadora. Tam nawiązał romans z młodą żoną Piotra I i przyszłą carycą Rosji, Katarzyną II. Rezultatem ich związku było dziecko, córka Anna Piotrowna, która jednak zmarła w młodym wieku. Przejściowo opuścił Rosję, by powrócić w 1757 jako poseł saski. Piotr I wiedział o ich romansie, ale prawdopodobnie dawał na niego ciche przyzwolenie.
Poparcie kochanki pozwoliło młodemu Poniatowskiemu osiągnąć wielką karierę polityczną. W roku 1764, po śmierci Augusta III Sasa, doszło do wolnej elekcji, w której połączone siły Familii i rosyjskiego wsparcia doprowadziły do osadzenia na tronie Stanisława Augusta Poniatowskiego. Rozpoczął on swoje panowanie od serii reform, które miały ograniczyć stopień anarchii państwa, wzmocnić je wewnętrznie, ukrócić samowolę hetmanów i liberum veto. Jego działania zostały zniweczone przez akcje Mikołaja Repnina (zawiązany przez niego pod osłoną konfederacji radomskiej sejm repninowski 1767-1768)), który doprowadził do uchwalenia praw kardynalnych i „zakonserwowania” niewydolnego ustroju politycznego. W latach 1768 – 1772 przeciwko królowi i Rosji walki toczyła konfederacja barska, a jej klęska stała się pretekstem do przeprowadzenia pierwszego rozbioru.
Kolejne lata panowania Stanisława Augusta to próba wyrwania się spod wpływów Katarzyny II i przeprowadzenia reform w państwie. W międzyczasie król ujawnił swoje zdolności na polu kulturalnym, rozbudowując Warszawę i królewskie rezydencje, stając się mecenasem kultury i sztuki. W kwestii reform nadal działała powołana tuż po elekcji Szkoła Rycerska, a na sejmie w latach 1773 – 1775 powołano do życia Radę Nieustającą, mającą obradować między sejmami, starano się doprowadzić do zwiększenia liczby wojska i wprowadzenie cła generalnego. Oprócz tego utworzono w 1773 roku Komisję Edukacji Narodowej.
W latach 1788 – 1792 król aktywnie uczestniczył w obradach Sejmu Wielkiego, będąc jednym z inicjatorów podpisania Konstytucji 3 Maja w roku 1791. Jednakże już rok później, w rezultacie konfederacji targowickiej i wynikłej z niej wojny polsko – rosyjskiej król przystąpił do Targowicy, wierząc że tylko to pozwoli na uratowanie chociaż części reform. Od tego czasu był już tylko biernym, kontrolowanym przez Rosję świadkiem II i III Rozbioru, jak również klęski insurekcji kościuszkowskiej. Zmuszony do emigracji do Petersburga, zmarł tam 12.02.1798 roku.
Stanisław August Poniatowski urodził się 17.01.1732 roku w Wołczynie, w bogatej i wpływowej rodzinie magnackiej. W młodości otrzymał wychowanie domowe, odbył też serię podróży po Europie. Po powrocie do kraju związał się politycznie z obozem rodów magnackich pod przewodnictwem Czartoryskich, zwanym Familią. Dzięki ich wsparciu został stolnikiem litewskim, wkrótce potem zaś, w roku 1755 udał się do Petersburga, jako sekretarz brytyjskiego ambasadora. Tam nawiązał romans z młodą żoną Piotra I i przyszłą carycą Rosji, Katarzyną II. Rezultatem ich związku było dziecko, córka Anna Piotrowna, która jednak zmarła w młodym wieku. Przejściowo opuścił Rosję, by powrócić w 1757 jako poseł saski. Piotr I wiedział o ich romansie, ale prawdopodobnie dawał na niego ciche przyzwolenie.
Poparcie kochanki pozwoliło młodemu Poniatowskiemu osiągnąć wielką karierę polityczną. W roku 1764, po śmierci Augusta III Sasa, doszło do wolnej elekcji, w której połączone siły Familii i rosyjskiego wsparcia doprowadziły do osadzenia na tronie Stanisława Augusta Poniatowskiego. Rozpoczął on swoje panowanie od serii reform, które miały ograniczyć stopień anarchii państwa, wzmocnić je wewnętrznie, ukrócić samowolę hetmanów i liberum veto. Jego działania zostały zniweczone przez akcje Mikołaja Repnina (zawiązany przez niego pod osłoną konfederacji radomskiej sejm repninowski 1767-1768)), który doprowadził do uchwalenia praw kardynalnych i „zakonserwowania” niewydolnego ustroju politycznego. W latach 1768 – 1772 przeciwko królowi i Rosji walki toczyła konfederacja barska, a jej klęska stała się pretekstem do przeprowadzenia pierwszego rozbioru.
Kolejne lata panowania Stanisława Augusta to próba wyrwania się spod wpływów Katarzyny II i przeprowadzenia reform w państwie. W międzyczasie król ujawnił swoje zdolności na polu kulturalnym, rozbudowując Warszawę i królewskie rezydencje, stając się mecenasem kultury i sztuki. W kwestii reform nadal działała powołana tuż po elekcji Szkoła Rycerska, a na sejmie w latach 1773 – 1775 powołano do życia Radę Nieustającą, mającą obradować między sejmami, starano się doprowadzić do zwiększenia liczby wojska i wprowadzenie cła generalnego. Oprócz tego utworzono w 1773 roku Komisję Edukacji Narodowej.
W latach 1788 – 1792 król aktywnie uczestniczył w obradach Sejmu Wielkiego, będąc jednym z inicjatorów podpisania Konstytucji 3 Maja w roku 1791. Jednakże już rok później, w rezultacie konfederacji targowickiej i wynikłej z niej wojny polsko – rosyjskiej król przystąpił do Targowicy, wierząc że tylko to pozwoli na uratowanie chociaż części reform. Od tego czasu był już tylko biernym, kontrolowanym przez Rosję świadkiem II i III Rozbioru, jak również klęski insurekcji kościuszkowskiej. Zmuszony do emigracji do Petersburga, zmarł tam 12.02.1798 roku.