 |
| Johann Gottlieb Becker, Portret Ignacego Krasickiego |
Biografia
Ten najwybitniejszy przedstawiciel klasycyzmu w literaturze polskiej drugiej połowy XVIII wieku był równocześnie poetą, powieściopisarzem, publicystą, epistolografem, encyklopedystą i komediopisarzem.
Krasicki urodził się w 1735 roku. Pochodził ze zubożałej rodziny magnackiej z Dubiecka nad Sanem. Ukończył lwowskie kolegium jezuickie i został duchownym. W 1751 roku wstąpił do stołecznego seminarium księży misjonarzy. Wcześnie stracił ojca, dlatego też sam musiał szukać źródeł dochodów i koneksji. W tym celu sporo podróżował i odwiedzał znane i ważne osobistości. Wygłaszając kazania, w czasie uroczystości kościelnych, błyszczał erudycją. Jego osobisty urok wywierał niemałe wrażenie w magnackich kręgach towarzyskich – głównie reprezentujących orientację saską. Po uzyskaniu święceń kapłańskich w 1759 roku otrzymał koadiuturę opactwa cysterskiego. Dwa lata studiował w Rzymie, a po śmierci Augusta III został sekretarzem prymasa Władysława Łubieńskiego. Przychylność nowego władcy zapewniła mu szybką karierę. Razem z Adamem Kazimierzem Czartoryskim w 1765 roku opracował program „Monitora” a następnie został jego redaktorem. Rok później (1766) Krasicki otrzymał koadiuturę biskupstwa warmińskiego z siedzibą w Lidzbarku Pomorskim (Heilsbergu), co łączyło się z posiadaniem godności senatora Rzeczpospolitej, a także prezydenta Ziem Pruskich. Po pierwszym rozbiorze Polski Krasicki został poddanym króla pruskiego Fryderyka II. W 1795 roku został biskupem gnieźnieńskim.
Krasicki od połowy lat siedemdziesiątych publikował w stołecznej oficynie Michała Grölla. Część swych utworów sygnował kryptonimem X.B.W. (Książę Biskup Warmiński). W 1774 roku w „Zabawach Przyjemnych i Pożytecznych” ukazał się „Hymn do miłości ojczyzny”, rok później wydano „Myszeidos”. W 1776 ukazała się pierwsza polska powieść edukacyjna - „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki”, w kolejnych latach powieść traktat „Pan Podstoli” (t.1 1778, t.2 1784)., „Monachomachia” (1778), „Bajki i przypowieści” (1779), pierwsza część „Satyr” (1779), „Historia” (1779), poemat heroikomiczny „Wojna chocimska” (1780), „Antymonachomachia” (1780), komedie „Solenizant” i „Łgarz” (1780), drugi tom „Pana Podstolego” (1784), pierwsza polska encyklopedia o zakroju uniwersalnym „Zbiór potrzebniejszych wiadomości porządkiem alfabetu ułożonych” (t.1-2 wyd. 1781-1783).
Krasicki zmarł w 1801 roku.
Twórczość Ignacego Krasickiego
Ignacy Krasicki należy do grona najwybitniejszych polskich pisarzy klasycystycznych. Zadebiutował późno, bo w wieku niemal 40 lat, „Hymnem do miłości Ojczyzny” odczytanym podczas jednego z obiadów czwartkowych. Był już wówczas biskupem i pełnił ważną rolę na królewskim dworze. Jego twórczość jest bogata pod względem tematycznym i gatunkowym. Okazał się mistrzem epigramatycznej bajki i twórcą nowoczesnej polskiej powieści.
Twórczość Krasickiego charakteryzuje się przede wszystkim dydaktyzmem, bardzo często w ujęciu komicznym. „Uczyć bawiąc” – to naczelna zasada, jaka przyświecała wybitemu poecie. W jego dorobku znajdują się: bajki, satyry, poematy heroikomiczne, powieści i inne utwory.
Wśród bajek Krasickiego znajdziemy wiele utworów przełożonych z Ezopa i innych dawnych bajkopisarzy. Poeta nadał im wyjątkową formę, posiadał bowiem zdolność zwięzłego i celnego ujmowania problemów. Wiele bajek to utwory zaledwie czterowersowe, mające zarysowaną akcję i trafną puentę.
Satyry zostały zebrane w dwóch zbiorach i stanowią ważny dokument epoki, przedstawiający stan ówczesnego społeczeństwa. Pod piórem Krasickiego znany od starożytności gatunek przeżył swój rozkwit, poeta wprowadzał