Franciszek Kniaźnin – biografia, twórczość

Biografia

Poeta, dramatopisarz i tłumacz, urodzony 4 października 1750 roku w Witebsku. Autor przede wszystkim wierszy religijnych, sielanek, ód czy bajek.

Jego rodzina była spolszczoną białoruską szlachtą spod Smoleńska. Początkowo nauki pobierał w kolegium jezuickim w rodzinnej miejscowości. W 1764 roku wstąpił do zakonu jezuitów i przeniósł się na studia do Płocka, Nieświeża i Słucka. Od roku 1770 nauczał w warszawskim kolegium. Gdy dokonano kasaty jezuitów przeszedł do stanu świeckiego i pracował jako sekretarz Adama Kazimierza Czartoryskiego. Towarzyszył mu w podróżach. Był członkiem loży masońskiej Świątyni Izis. Pracował także w  Bibliotece Załuskich, a potem zamieszkał na Puławach u Czartoryskich. Po II rozbiorze Polski wycofał się z życia publicznego i towarzyskiego, ze względu na chorobowe stany psychiczne. Osiadł w Końskowoli, gdzie opiekował się nim ksiądz Franciszek Zabłocki. Poeta zmarł w 1807 roku właśnie w Końskowoli.

Twórczość

Poeta debiutował w 1776 roku, wydając tom Bajek, a następnie Erotyków w 1779. Wiersze te opierały się na stylistyce rokokowej, ale wypełnione były również refleksyjnością. W latach 1781-1783 tworzył również poezja zbliżoną do sentymentalizmu. Podczas pobytu w Puławach tworzył dworskie dramaty i refleksyjne ody. Ich tematem były przede wszystkim wydarzenia publiczne. Do najważniejszych dzieł Franciszka Dionizego Kniaźnina należą:

Bajki, Warszawa 1776

Do wąsów, red. 1 powst. 1779

Erotyki t. 1-2, Warszawa 1779

Carmina, Warszawa 1781

Żale Orfeusza nad Eurydyką, powst. w latach 1780–1781

Balon, czyli wieczory puławskie. Poema w 10 pieśniach, powst. około roku 1784

Na regiment J.W. Potockiego wwdy ruskiego i 24 sztuk armat Rzplitej na sejmie grodzieńskim 1784

Matka do córki. O cnocie, powst. w latach 1784–1785

Anakreon. Krotofila we 3 aktach. Na imieniny kżny Izabeli Czartoryskiej, powst. 1787

Do Jaśnie Oświeconego Księcia IMci Wirtemberskiego. Na obóz pod Gołębiem (Warszawa 1791)

Trzy gody. Sielanka w 5 aktach, powst. w latach 1790–1792

Zosiny. Sielanka w 1 akcie, powst. w latach 1791–1792

Hejnał na dzień Trzeci Maja 1792

Hektor. Tragedia w 5 aktach, powst. w latach 1792–1793

Poezje... ręką własną pisane t. 1-2, powst. w latach 1794–1796