List do Galatów jest listem autorstwa św. Pawła i spośród innych listów tegoż Apostoła wyróżnia się tonem urzędowym. Pod kątem treści można go jednak porównać do 2 Listu do Koryntian, ze względu na apologię apostolstwa, oraz do Listu do Rzymian, gdyż w Liście do Galatów św. Paweł również szeroko omawia zagadnienie łaski i usprawiedliwienia przez wiarę. Przyjmuje się, że został napisany w 57 r.
Adresatami Listu są mieszkańcy rzymskiej prowincji, Galacji. Przyjęli oni chrześcijaństwo dzięki Ewangelii głoszonej przez św. Pawła, który gościł u nich z wizytą dwukrotnie.
Swoją apologię urzędu apostolskiego św. Paweł rozpoczyna już w pierwszym zdaniu Listu do Galatów podkreślając, że został powołany przez samego Boga:
Paweł, apostoł nie z ludzkiego ustanowienia czy zlecenia, lecz z ustanowienia Jezusa Chrystusa i Boga Ojca, który Go wskrzesił z martwych. (Ga 1,1)
Z treści listu wynika, że wśród Galatów szerzyli się fałszywi apostołowie, którzy siali zamęt i przekręcali Ewangelię oraz domagali się zachowywania przepisów Prawa. Św. Paweł ostrzega przed nimi, ponieważ nie ma innej Ewangelii niż Chrystusowa:
Ale gdybyśmy nawet my lub anioł z nieba głosił wam Ewangelię różną od tej, którą wam głosiliśmy - niech będzie przeklęty! (Ga 1,8)
Paweł opowiada Galatom swoją historię. Pisze wprost, że kiedyś gorliwie zwalczał Kościół i był żarliwym zwolennikiem tradycji żydowskiej. Wspomina o objawieniu Boga, swoim nawróceniu i podróżach. Dodaje również, że został zaakceptowany przez innych apostołów w Jerozolimie (Ga 2,1-10).
Św. Paweł w Liście do Galatów krytykuje postawę św. Piotra (Kefasa) i udziela mu nagany, ponieważ jadał z chrześcijanami żydowskiego pochodzenia, a unikał chrześcijan pogańskiego pochodzenia. Krytyka Pawła jest tym bardziej zasadna, że Piotr nie przestrzegał wszystkich przepisów Prawa, a wymagał od pogan przyjmowania zwyczajów żydowskich:
Gdy więc spostrzegłem, że nie idą słuszną drogą, zgodną z prawdą Ewangelii, powiedziałem Kefasowi wobec wszystkich: Jeżeli ty, choć jesteś Żydem, żyjesz według obyczajów przyjętych wśród pogan, a nie wśród Żydów, jak możesz zmuszać pogan do przyjmowania zwyczajów żydowskich? (Ga 2,14)
Główną zasadą Ewangelii Pawłowej, którą głosi, jest usprawiedliwienie przez wiarę w Jezusa Chrystusa, a nie przez uczynki zgodne z Prawem Mojżeszowym:
Nie mogę odrzucić łaski danej przez Boga. Jeżeli zaś usprawiedliwienie dokonuje się przez Prawo, to Chrystus umarł na darmo. (Ga 2,21)
Według słów Pawła Prawo nie ma już mocy nad chrześcijanami i Apostoł traktuje je jako źródło przekleństwa, a nie zbawienia, gdyż człowiek o siłach przyrodzonych nie jest w stanie wypełniać wszystkich przepisów (Ga 3,10-11). W innym fragmencie Apostoł porównuje Prawo do wychowawcy, który miał ludzi prowadzić ku Chrystusowi. Był jednak okres dzieciństwa człowieka. Wraz ze śmiercią na krzyżu Syna Bożego, misja Prawa została zakończona:
Bo wy wszyscy, którzy zostaliście ochrzczeni w Chrystusie, przyoblekliście się w Chrystusa. Nie ma już Żyda ani poganina, nie ma już niewolnika ani człowieka wolnego, nie ma już mężczyzny ani kobiety, wszyscy bowiem jesteście kimś jednym w Chrystusie Jezusie. (Ga 2,27-28)
Aby poprzeć swoje poglądy Paweł odwołuje się do historii Abrahama, który został zaliczony do sprawiedliwych z powodu swojej wiary na długo przed nadaniem Prawa na Synaju (oraz przed wprowadzeniem obrzezania) i otrzymał obietnicę przyszłego potomstwa i błogosławieństwa. Przez Chrystusa wszyscy jesteśmy dziećmi Boga, dziedzicami obietnicy, czyli również dziećmi Abrahama:
Zrozumiejcie zatem, że ci, którzy polegają na wierze, ci są synami Abrahama. I stąd Pismo widząc, że w przyszłości Bóg na podstawie wiary będzie dawał poganom usprawiedliwienie, już Abrahamowi oznajmiło tę radosną nowinę: W tobie będą błogosławione wszystkie narody. (Ga 3,7-8)
Paweł sięga głębiej w historię Abrahama i porównuje Żydów z Hagar i chrześcijan z Sarą, czyli odpowiednio przywołuje konkubinę i żonę Abrahama. Hagar była niewolnicą i symbolizuje Żydów pod panowaniem Prawa, zaś Sara to kobieta wolna, która zrodziła dzieci obietnicy, dzięki wierze swojej i Abrahama. Chrześcijanie są właśnie jak z Izaak:
Tak to, bracia, nie jesteśmy dziećmi niewolnicy, ale wolnej. (Ga 4,31)
Św. Paweł podkreślał również bezużyteczność obrzezania. Obrzezanie wynika bowiem z Prawa, a Prawo przestało obowiązywać. Zatem nawróceni poganie nie muszą poddawać się temu zabiegowi:
Albowiem w Chrystusie Jezusie ani obrzezanie, ani jego brak nie mają żadnego znaczenia, tylko wiara, która działa przez miłość. (Ga 5,6)
W rozdziale 5 znajduje się również wyliczenie owoców Ducha Świętego (Ga 5,22). W tej części Paweł zawarł również swoją naukę o ciele, przy czym przez „ciało” rozumiał on całą naturę człowieka, która została zepsuta przez grzech pierworodny. Należy postępować według ducha, dać mu się prowadzić. Z kolei z ciała rodzą się wyłącznie złe uczynki i nie należy spełniać jego pożądań.
A ci, którzy należą do Chrystusa Jezusa, ukrzyżowali ciało swoje z jego namiętnościami i pożądaniami. Mając życie od Ducha, do Ducha się też stosujmy. (Ga 5,24)