List do Filemona jest listem autorstwa św. Pawła i jest jednym z najkrótszych pism Nowego Testamentu. Został napisany w Rzymie między 61-63 r. , czyli w czasie uwięzienia Apostoła. Ma charakter raczej prywatny.
Adresatem listu był Filemon, zamożny kolosanin i właściciel niewolnika Onezyma. Filemon zawdzięczał swoje nawrócenie św. Pawłowi. Uprawniało to Apostoła do wyrażenia w liście prośby o miłosierdzie dla Onezyma, który uciekł od swojego pana. Wówczas zbiegów karano wypaleniem na czole piętna, nałożeniem obroży, chłostą, a nawet śmiercią.
Swoją prośbę Paweł motywuje faktem, że Onezym również został przez niego nawrócony, podobnie jak Filemon, i stał się chrześcijaninem. Apostoł nazywa niewolnika swoim dzieckiem (Flm 1,10); jest jego duchowym ojcem. Św. Paweł wyznaje także, że Onezym okazał mu się pomocny podczas pobytu w więzieniu.
Onezym, będąc chrześcijaninem, staje się kimś więcej dla Filemona niż tylko niewolnikiem – staje się „bratem umiłowanym”:
Może bowiem po to oddalił się od ciebie na krótki czas, abyś go odebrał na zawsze, już nie jako niewolnika, lecz więcej niż niewolnika, jako brata umiłowanego. [Takim jest on] zwłaszcza dla mnie, ileż więcej dla ciebie zarówno w doczesności, jak w Panu. (Fl 1,15-16)
Przesłanie tego listu jest proste: chrześcijaństwo wprowadza w życie nakaz miłości do każdego człowieka i zasadę nowego braterstwa, gdyż zarówno pan, jak i sługa są równi wobec Boga.