List do Hebrajczyków jest listem anonimowego autora. Przyjmuje się jednak, że został napisany przez jednego ze współtowarzyszy św. Pawła bądź jego uczniów, gdyż podejmuje wiele wątków teologicznych obecnych w listach Pawłowych. Wśród potencjalnych autorów wymienia się Łukasza, Klemensa Rzymskiego, Barnabę, Judę i Apollosa.
Niemniej List do Hebrajczyków, pomimo braku informacji o jego autorze, został uznany za dzieło natchnione i wszedł do kanonu Nowego Testamentu, co zostało potwierdzone na Soborze Trydenckim. List został najprawdopodobniej napisany w 67 r.
Adresatem Listu byli chrześcijanie pochodzenia żydowskiego, stąd jego treść koncentruje się przede wszystkim na relacji Nowego Przymierza do Starego Przymierza i zawiera liczne odwołania do Starego Testamentu, a w szczególności do Psalmów. Nie wiadomo jednak dokładnie do jakiej gminy był skierowany list. Większość egzegetów skłania się jednak ku teorii, że odbiorcą mieli być Żydzi jerozolimscy, biorąc pod uwagę częste odniesienia do kultu świątyni. W całym Nowym Testamencie tylko w Liście do Hebrajczyków Chrystus jest nazywany kapłanem.
Głównym celem, jaki stawia sobie autor, jest wykazanie wyższości Nowego Przymierza. Już na samym początku autor zaznacza, że Jezus nie jest aniołem; jest wyższym Pośrednikiem niż aniołowie. W rozdziale 1 Listu Do Hebrajczyków Jezus zostaje przedstawiony jako odwieczny Syn. Możliwe, że była to odpowiedź na ówczesne spekulacje dotyczące natury Chrystusa, co sugeruje sam autor:
Dlatego jest konieczne, abyśmy z jak największą pilnością zwracali uwagę na to, cośmy słyszeli, abyśmy przypadkiem nie zeszli na bezdroża. (Hbr 2,1)
Autor ukazuje w rozdziale 2 Chrystusa jako Króla i Mesjasza. Powołuje się także na Pslam 22, aby ukazać, że Syn Boży przez Wcielenie uczynił siebie bratem wszystkich ludzi:
Oznajmię imię Twoje braciom moim, pośrodku zgromadzenia będę Cię wychwalał. (Ps 22,23)
Autor podkreśla również wagę Wcielenia i Odkupienia – od tej pory ludzie stają się dziećmi Boga i mogą poznawać swojego Ojca:
Przystało bowiem Temu, dla którego wszystko i przez którego wszystko, który wielu synów do chwały doprowadza, aby przewodnika ich zbawienia udoskonalił przez cierpienie. (Hbr 2,10)
W rozdziale 3 autor porównuje Jezusa i Mojżesza. Mojżesz zostaje przedstawiony jako drugorzędny w stosunku do Jezusa, jest administratorem w w domu Boga. Chrystus jest budowniczym domu, gdyż jest synem, a Mojżesz tylko sługą. (Hbr 3,1-6)
Hbr 3,7-4,11 traktuje o „odpoczynku” Boga i chrześcijan. Odkąd Jezus złożył ofiarę z samego siebie i odkupił grzechy ludzkości, owym „odpoczynkiem” nie jest już szabat czy uczestnictwo w posiadaniu Ziemi Obiecanej, lecz uczestnictwo w niebie. Jest to głębszy, duchowy, a przede wszystkim wieczny odpoczynek dla ludzkich dusz, który jest dostępny ludziom przez Chrystusa.
Jednak ów „odpoczynek” ludzi nie będzie możliwy dla ludzi o zatwardziałych sercach, dlatego autor apeluje o słuchanie głosu Ducha Świętego.
W rozdziałach 4-8 autor przekonuje adresatów o wyższości kapłaństwa Chrystusa – Syn Boży jest Prawdziwym, Najwyższym Arcykapłanem. Należy przy tym pamiętać, że dla kapłan był ważną osobą dla Żydów, ponieważ reprezentował ich przed Bogiem w Świątyni w wielu obrzędach. Tylko on miał prawo wejść do Miejsca Najświętszego, czyli do miejsca gdzie stała Arka Przymierza.
Jednak owi arcykapłani nie byli doskonali, musieli składać ofiary za swoje grzechy. Natomiast Jezus jest doskonałym Kapłanem, gdyż jego ofiara była doskonała - złożył ją raz za grzechy wszystkich ludzi, a jej moc trwa wiecznie:
A gdy wszystko wykonał, stał się sprawcą zbawienia wiecznego dla wszystkich, którzy Go słuchają. (Hbr 5,9)
Autor Listu przywołuje także postać Melchizedeka, starożytnego króla Szalemu (czyli najprawdopodobniej Jerozolimy), który był równocześnie kapłanem - łączył w sobie dwie godności. Późniejsi królowie Izraela mieli zakaz pełnienia obu ról równocześnie. Jednak Jezus, tak jak Melchizedek, jest Królem i Kapłanem, zgodnie z proroctwem Zachariasza (Zach 6,9-13). Bowiem Chrystus „cofnął się” przed czasy Prawa Mojżeszowego, usunął je i ustanowił Nowe Przymierze:
Dane Mu jest bowiem takie świadectwo: Ty jesteś kapłanem na wieki na wzór Melchizedeka. Zostaje przeto usunięte poprzednie Prawo z powodu swej słabości i nieużyteczności. (Hbr 7,17-18)
Śmierć Chrystusa (Arcykapłana) zerwała nie tylko zasłonę świątyni jerozolimskiej, ale także świątyni niebieskiej. Dzięki ofierze Chrystusa, przez którą nawiązane zostało Nowe Przymierze, ludzie mają dostęp do Boga:
Mamy więc, bracia, pewność, iż wejdziemy do Miejsca Świętego przez krew Jezusa. (Hbr 10,19)
W rozdziale 11 autor, chcąc zachęcić adresatów do trwania w wierze w obliczu przeciwieństw, wylicza bohaterskie przykłady wiary ze Starego Testamentu (m.in. Abla, Henocha, Noego, Abrahama, Sarę, Jakuba, Mojżesza). Bohaterowie Starego Testamentu powinni być inspiracją dla chrześcijan:
I my zatem mając dokoła siebie takie mnóstwo świadków, odłożywszy wszelki ciężar, [a przede wszystkim] grzech, który nas łatwo zwodzi, winniśmy wytrwale biec w wyznaczonych nam zawodach. (Hbr 12,1)
Autor poucza, że trudności mogą być dla człowieka nauką, mogą udoskonalić jego wiarę i służą dyscyplinie. Albowiem Bóg jest miłosierny, jednak ma również „mocną rękę” i wystawia ludzi na próby:
Bo kogo miłuje Pan, tego karze, chłoszcze zaś każdego, którego za syna przyjmuje. (Hbr 12,6)