List do Efezjan jest listem autorstwa św. Pawła. Sama nazwa listu jest jednak nazwą umowną, gdyż pismo nie zawiera żadnych zwrotów, z których można byłoby wnioskować, że jego adresatami są członkowie Kościoła w Efezie. Przypuszcza się, że był to list okrężny, przeznaczony do czytania w gminach chrześcijańskich w Azji Mniejszej. Niektórzy badacze uznają to pismo za zaginiony List do Laodecyjczyków.
List jest datowany na lata 61-63 po Chr., czyli na okres uwięzienia św. Pawła w Rzymie.
List do Efezjan jest dojrzałą refleksją Apostoła nad misterium Chrystusa w Kościele. Św. Paweł posługuje się metaforą Chrystusa jako Głowy oraz Kościoła jako Ciała:
I wszystko poddał pod Jego stopy, a Jego samego ustanowił nade wszystko Głową dla Kościoła, który jest Jego Ciałem, Pełnią Tego, który napełnia wszystko wszelkimi sposobami. (Ef 1,22-23)
Św. Paweł podkreśla, że Bóg obdarza błogosławieństwem ludzi przez zesłanie swojego Syna, Jezusa Chrystusa. To dzięki Jezusowi człowiek staje się przybranym dzieckiem Bożym, dzięki Jego odkupieniu grzechów przez krew na krzyżu:
W Nim mamy odkupienie przez Jego krew - odpuszczenie występków, według bogactwa Jego łaski. (Ef 1,7)
Tylko w Chrystusie może dojść do zjednoczenia tego co w niebiosach, i tego co na ziemi. Przed przyjściem Syna Bożego ludzkość była grzeszna, zatem również martwa (św. Paweł ma na myśli śmierć duchową). Jezus jest tym, który przywraca ludzkość do życia.
Apostoł głosi usprawiedliwienie przez samą wiarę, a nie przez uczynki:
Łaską bowiem jesteście zbawieni przez wiarę. A to pochodzi nie od was, lecz jest darem Boga: nie z uczynków, aby się nikt nie chlubił. (Ef 2,8-9)
W myśli Pawła tylko Ci, którzy wierzą w Jezusa i żyją w Nim, mogą dobrze czynić.
Tak jak w całej swojej nauce, tak i w Liście do Efezjan, Paweł podkreśla zjednoczenie pogan i Żydów w świątyni Boga, które wynika z tego, że Prawo nie obowiązuje już człowieka:
Pozbawił On mocy Prawo przykazań, wyrażone w zarządzeniach, aby z dwóch [rodzajów ludzi] stworzyć w sobie jednego nowego człowieka, wprowadzając pokój. (Ef 2,15)
Paweł nazywany jest „Apostołem pogan”, gdyż swoją misję wypełniał wśród innowierców, o czym pisze w Liście:
Mnie, zgoła najmniejszemu ze wszystkich świętych, została dana ta łaska: ogłosić poganom jako Dobrą Nowinę niezgłębione bogactwo Chrystusa. (Ef 3,8)
W jego rozumieniu poganie są współczłonkami Ciała, czyli Kościoła, tak jak chrześcijanie pochodzenia żydowskiego. Nie ma między nimi żadnej różnicy.
Paweł wyjaśnia w Gal 3, że mądrość Boża była ukryta przez wieki i stała się znana w Chrystusie. Wychodzi ona daleko poza naszą wiedzę i słowa, mimo to może objawiać się i być dana ludziom – Ewangelia jest jawną tajemnicą.
Rozdziały 4-6 można potraktować jako część moralną listu. Św. Paweł wzywa chrześcijan do życia pokornego i cierpliwego oraz, aby miłowali siebie wzajemnie. Wierzący w Chrystusa powinni stanowić jedność, gdyż:
Jeden jest Bóg i Ojciec wszystkich, który [jest i działa] ponad wszystkimi, przez wszystkich i we wszystkich. (Ef 4,6)
Św. Paweł zwraca uwagę na rozmaitość darów Chrystusowych, zaznaczając, że każdy człowiek został powołany do czegoś innego. Jezus ustanowił jednych apostołami, innych prorokami, niektórych nauczycielami. Wszyscy jednak, pomimo tej różnorodności, stanowią jedno Ciało (Ef 4,7-16). Apostoł wskazuje również, że stając się chrześcijaninem, człowiek musi porzucić swoje dawne żądze i stać się nową osobą.
Św. Paweł naucza również, że Kościół jest oblubienicą Chrystusa i, że mężczyźni winni kochać własne żony tak jak Chrystus umiłował Kościół:
Lecz jak Kościół poddany jest Chrystusowi, tak i żony mężom - we wszystkim. Mężowie miłujcie żony, bo i Chrystus umiłował Kościół i wydał za niego samego siebie. (Ef 5,24-25)
List kończy się zachętą do duchowej walki. Chrześcijanie powinni oblec się w zbroję Bożą, tj. pozostawać w poprawnej relacji z Bogiem i trwać w posłuszeństwie wobec Niego. W ten sposób uchronią się przed złem i pokusami szatana.