Rok 1864 przyniósł uwłaszczenie chłopów w Królestwie Polskim, dzięki czemu mogli samodzielnie uprawiać przyznane im ziemie i czerpać z nich korzyści. Reforma ta bardzo mocno uderzyła w szlachtę, której pozycja została znacząco osłabiona. Brak stałych dochodów finansowych i konieczność wzięcia spraw w swoje ręce prędko doprowadziły do degradacji tej warstwy społecznej. Należy jednak zaznaczyć, że proces ów rozpoczął się znacznie wcześniej, a uwłaszczenie przyczyniło się tylko do jego intensyfikacji.
Szlachta w „Lalce” - charakterystyka
W „Lalce” nie przedstawiono wielu reprezentantów szlachty. Zupełnie nowe realia społeczne nie oferowały im tyle co dawny porządek feudalny. Rozwój miast i przemysłu skutecznie osłabiał ich pozycję we wcześniejszych latach, doprowadzając do ich deklasacji.
Szlachta najbardziej zbliżona jest w swojej mentalności do arystokracji. U reprezentujących ją postaci nadal widoczne jest przyzwyczajenie do dawnego, obfitującego w wygody i luksusy życia. Nowa rzeczywistość staje się więc dla nich wielkim wyzwaniem, z którym często nie potrafią sobie poradzić. Nie orientują się w zasadach kapitalizmu, mają trudności z przystosowaniem społecznym, pozbawieni są zdolności