Powieść przygodowa - geneza
Powieść przygodowa narodziła się w XVIII w. W jej powstaniu znaczącą rolę odegrały pamiętniki, dzienniki i różnego rodzaju relacje przedstawiające wydarzenia, jakich uczestnikami byli ich autorzy. Powieść przygodowa często łączona jest z powieścią podróżniczą – przedstawianie bohaterów przeżywających przygody w podróży, w drodze zwiększa dynamikę wydarzeń.
Powieść przygodowa - cechy i założenia
Powieść przygodowa toczy się w bardzo szybki sposób i obfituje w liczne zwroty akcji. Nierzadko pojawiają się w niej w wydarzenia, które zupełnie zmieniają nastawienie czytelnika do prezentowanych sytuacji. Pomimo mnogości różnorodnych wypadków, tworzone przez autorów historie kończą się zazwyczaj pozytywnie, a cenieni przez czytelników bohaterowie, którzy niejednokrotnie wykazują się heroizmem i niemal nadludzkimi zdolnościami, zdobywają kolejne doświadczenia, stają się silniejsi fizycznie i psychicznie oraz lepiej przygotowani na kolejne przygody.
Większość powieści przygodowych zawierało w sobie także elementy dydaktyczne, prezentując szlachetne postawy i odważne czyny. Bohaterzy uosabiają zwykle pewne wartości, często gotowi są do walki w imię szeroko pojętego dobra. Świat w powieściach przygodowych przedstawiany jest w sposób realistyczny, chociaż często pojawiają się w nim elementy quasi-fantastyczne (w celu budowania napięcia i tworzenia atmosfery grozy).
Powieści przygodowe powstawały przede wszystkim, by zapewnić czytelnikowi rozrywkę, umieszczając go w centrum niesamowitych wydarzeń, pozwalając partycypować w zapierających dech w piersiach historiach. Dlatego też gatunek ten cieszył się – i nadal cieszy się - olbrzymią popularnością, a tworzący go pisarze często dorabiali się wielkich fortun.
Powieść przygodowa - najważniejsi twórcy i dzieła
J.F. Cooper – „Ostatni mohikanin” (1826);
Karol May – „Winnetou” (1893), „Old Surehand” (1894-1895);
Juliusz Verne – niemal wszystkie powieści tego autora stanowią połączenie literatury podróżniczej z przygodową, szczególną uwagę warto zwrócić na książkę „W osiemdziesiąt dni dookoła świata”;
Henryk Sienkiewicz – „W pustyni i w puszczy” (1912);
Alfred Szklarski – cykl o przygodach Tomka (1957-1987).