Deizm to pogląd uznający istnienie Boga, ale negujący jego ingerencję w ludzkie sprawy. Deiści pojmują Boga nieosobowo – ich zdaniem stworzył on świat, wszystkie byty materialne i rządzące nimi prawa, na tym jednak jego rola się kończy. Bóg nie interesuje się losami świata, nie wysłuchuje modlitw i nie ingeruje w ludzką egzystencję.
Deizm wyrósł na gruncie myśli racjonalistycznej. W swych założeniach sprzeciwia się wiedzy objawionej i dogmatom wiary. Uznaje wyłącznie takiego Boga, jakiego można racjonalnie uzasadnić. Ponieważ świat istnieje, musi istnieć jakaś siła sprawcza – można nazwać ją „Bogiem”, ale nie ma podstaw przypuszczać, że ów „Bóg” sprawuje jakąś szczególną opiekę nad swoim dziełem i dba o tych, którzy wyznają jego kult.
Zdaniem deistów taka postawa jest naturalna i pierwotna dla całej ludzkości. Ludzie od zawsze przyjmowali istnienie Boga-kreatora. Popularna jest też metafora Boga-zegarmistrza, ukazująca go jako konstruktora precyzyjnego i skomplikowanego mechanizmu, którym – po jego złożeniu – więcej się nie interesuje. Prawa rządzące materią, a więc fizyka, chemia, matematyka są stałe i niezmienne, ponieważ pochodzą do Boga. Deiści uznają też słuszność nakazów moralnych wynikających z religii, odrzucając jednocześnie wszelką obrzędowość, instytucje kościelne, święte księgi, a także wartość modlitwy.
Mimo przekonania o obojętności Boga na ludzkie sprawy, deiści nie negowali życia pozagrobowego, choć ich poglądy na kwestie eschatologiczne nie były spójne. Najczęściej przyjmowano, że człowiek może osiągnąć zbawienie poprzez prawe życie, czyli w zgodzie z religią naturalną.
Tzw. religia naturalna to system etyczny wypracowany w drodze racjonalnego rozumowania, który w zasadniczych kwestiach pokrywał się z Dekalogiem.
Przedstawiciele deizmu
Immanuel Kant, autor „Krytyki czystego rozumu”, dowodził, że rozumowo można poznać tylko zjawiska fizyczne. Metafizyka wykracza poza ludzkie możliwości i jako taka nie może być uważana za naukę. Także istnienia Boga nie można dowieść, posługując się pojęciami metafizycznymi, ponieważ takie postępowanie jest z gruntu nienaukowe.
Inni: Denis Diderot, John Locke, David Hume, Voltaire, Maximilien de Robespierre.