Cywilizacja i postęp według Rousseau
Rousseau był zagorzałym przeciwnikiem cywilizacji, w swojej pierwszej rozprawie pisał:
(…) Usuńcie ten nieszczęsny postęp, zabierzcie nasze błędy i nałogi, zabierzcie wytwory cywilizacji, a wszystko będzie dobre (…).
Zdanie to dobrze streszcza jego poglądy na postęp. W przekonaniu Rousseau człowiek jest z natury dobrą i szlachetną istotą – pisał o tzw. „szlachetnym dzikusie” – ale wytwory cywilizacji mają na niego degenerujący wpływ. Dlatego Rousseau głosił powrót do natury. Sam uważał się za ostatniego człowieka, którego świat nie zdołał ostatecznie zepsuć. W imię powrotu do natury głosił wyższość uczuć płynących z serca nad konwenansem towarzyskim.
W „Discours sur l'origine de l'inégalit parmi les hommes” opowiadał się przeciwko prawu własności:
(…) Ten, kto pierwszy ogrodził kawałek ziemi, powiedział «to moje» i znalazł ludzi dość naiwnych, by mu uwierzyć, był prawdziwym założycielem społeczeństwa. Iluż to zbrodni, wojen, morderstw, ile nędzy i grozy byłby rodzajowi ludzkiemu oszczędził ten, kto by kołki wyrwał lub rów zasypał i zawołał do otoczenia: <<Uwaga! Nie słuchajcie tego oszusta; będziecie zgubieni, gdy zapomnicie, że płody do wszystkich,
