W latach 1848 – 1849 przez całą Europę przetoczyła się fala wystąpień rewolucyjnych, znanych popularnie jako Wiosna Ludów. Na całym kontynencie doszło do rewolucji, zamieszek i manifestacji o różnym natężeniu i skutkach.
Stosunkowo największe zmiany zaszły we Francji, gdzie po rewolucji lutowej obalono króla Karola Filipa przejściowo powrócono do rządów republikańskich. Okazało się jednak, że były one nietrwałe i już po kilku latach ambitny polityk, jakim był Napoleon III, dał radę przejąć władzę w państwie i utworzyć II Cesarstwo.
W krajach niemieckich fala rewolucyjna obudziła ponownie pojawiające się już od czasów wojen napoleońskich nastroje zjednoczeniowe i liberalne. Ich wyrazem była działalność Parlamentu Frankfurckiego i próba nadania Niemcom wspólnej konstytucji (28.03.1849). Ostatecznie rewolucje marca 1848 zakończyły się zwycięstwem sił monarchistycznych i przywróceniem starego ładu, większość z władców jednak zachowała część liberalnych i demokratycznych reform, chcąc tym samym zapobiec możliwości wybuchu kolejnej fali rewolucji. Tak stało się np. z pruską konstytucją.
Do podobnych rezultatów doszło także w państwach włoskich, gdzie również doszło do serii wystąpień narodowościowych i liberalnych. Mimo przejściowych sukcesów, podobnie jak na terenie państw niemieckich rewolucjonistom nie udało się odnieść trwałego sukcesu. Do roku 1849 w większości krajów włoskich przywrócono stare, konserwatywne rządy. Wydarzenia Wiosny Ludów pobudziły jednak do działania włoskich działaczy patriotycznych i spowodowały narodziny potężnego ruchu zjednoczeniowego - Risorgimento.
W Austrii dzięki zmianie na tronie i energicznym rządom Franciszka Józefa II udało się powstrzymać rozpad Cesarstwa Austriackiego, który w pewnym momencie wydawał się już nieunikniony. Okazało się jednak, że było to tylko przejściowe zwycięstwo i ostatecznie cesarz był zmuszony po przegranej wojnie z Prusami w roku 1866 zmodyfikować formę swojego państwa, przekształcając je w Austro – Węgry.
Mimo że zmiany wywołane przez Wiosnę Ludów mogłyby wydawać się krótkotrwałe, nie należy zapominać o ich długotrwałych działaniach, które niczym echo powracały w kolejnych latach. Wiosna Ludów zapoczątkowała bowiem procesy tworzenia się nowoczesnego państwa parlamentarnego, jak również przekształcenia starych monarchii w nowy typ ustroju, oparty na demokracji i parlamentaryzmie. Jednocześnie pobudzone zostały ambicje niepodległościowe i zjednoczeniowe wielu narodów, co miało wskutek przynieść zjednoczenie dwóch narodów (Włochy i Niemcy), jak również pojawienie się antagonizmów w krajach wielonarodowych.