Martin Luther King - biografia, działalność, zasługi

Martin Luther King (początkowo noszący imię Michael) urodził się 15.01.1929 roku w  Atlancie, w rodzinie protestanckich duchownych. Od samego początku wychowywał się w duchu i atmosferze religijności protestanckiej, zabarwionej dodatkowo Afroamerykańskim kolorytem. Młody King posiadał bardzo szerokie wykształcenie, uzyskał m.in. tytuł doktora na uniwersytecie w Baltimore (1955), jak również licencjat z teologii. Podobnie jak jego ojciec zdecydował się wkrótce na karierę duchową i został pastorem w rodzinnym mieście.

Sytuacja ludności czarnej w Ameryce lat 50. XX wieku nie była godna pozazdroszczenia. Mimo że formalnie od prawie stu lat zniesiono niewolnictwo i nierówność społeczną, to ludność czarna była, zwłaszcza na Południu, traktowana jako obywatele drugiej kategorii. Segregacja rasowa była objawiana różnymi, okrężnymi drogami, często dochodziło również do spontanicznych samosądów na Murzynach „podejrzanych” o różne złe czyny, zazwyczaj niesłusznie. Martin Luther King był jako pastor bardzo uczulony na tego typu przejawy nietolerancji, a przy tym prawdopodobnie znał już wtedy i interesował się koncepcją „biernego oporu” wobec przemocy – metody wypróbowanej przez Mahadmę Gandhiego w Indiach.

W roku 1955 po raz pierwszy zaangażował się politycznie, w trakcie tzw. „strajku autobusowego” w Alabamie, po aresztowaniu czarnej kobiety, która nie chciała zająć miejsca z tyłu autobusu miejskiego. Począwszy od roku 1957, działalność zaczęła powołana z jego inspiracji Southern Christian Leadership Conference. King bardzo dbał o to, by wszystkie formy oporu wobec segregacji miały charakter pokojowy, bez użycia przemocy. Do ulubionych form jego działań należały różnorakie wiece i happeningi, „protesty siedzące” czy „cywilne nieposłuszeństwo”. Jego działalność budziła głębokie zaniepokojenie władz, a nawet części czarnej ludności, działał jednak w sposób, który uniemożliwiał władzom jego uciszenie. Począwszy od 1960 roku jego sława zaczęła wykraczać poza lokalne społeczności Południa, stał się jedną z ważniejszych postaci ówczesnej Ameryki. W 1963 zorganizował Marsz na Waszyngton – pokojową demonstrację, mającą na celu zwrócenie uwagi świata i Kongresu na problemy nietolerancji. Padły wtedy słynne słowa jego przemówienia „I have a dream...” . W roku 1964 został laureatem Pokojowej Nagrody Nobla.

Kres działalności pastora położyła jego wizyta w Memphis, 4.04.1968 roku. Został on wtedy zastrzelony przez Jamesa E. Raya, przeciwnika równości czarnych i białych. Podobnie jak przy zamachu na Kennedy'ego, do dzisiaj istnieją wątpliwości, czy zamachowiec działał sam, czy też był wspierany przez przeciwników Kinga – politycznych lub ideowych. Mimo śmierci charyzmatycznego przywódcy jego dzieło trwało nadal, doprowadzając w latach 70. i 80. do znacznego osłabienia, a z czasem wręcz zaniku segregacji rasowej w USA.