Marek Aureliusz – Pochodzenie
Marek Aureliusz (121 – 180 r. n.e.) znany był również jako ostatni sprawiedliwy, bądź też ostatni z dobrych cesarzy rzymskich. Panował w latach 161 – 169 n.e. wspólnie z Verusem Lucjuszem, w latach 169 – 177 n.e. sprawował rządy samodzielnie, a w latach 177 – 180 n.e. wraz ze swoim pierworodnym synem, późniejszym następcą tronu Kommudusem.
Urodził się w Rzymie (wg niektórych źródeł w Hiszpanii), w arystokratycznej rodzinnie. Jego prawdziwe nazwisko początkowo brzmiało Marcus Annius Verus. Zmienił je po adoptowaniu go przez wuja Aureliusa Antoniusa Piusa, co sprawiło że młody jeszcze wówczas Marek Antoniusz, został następcą tronu.
Marek Aureliusz – Lata panowania
W roku 161 n.e. Marek Aureliusz został cesarzem Rzymu. Pomimo sprzeciwu senatu podzielił władze pomiędzy siebie, a swojego przyrodniego brata Lucjusza Aureliusa Verusa.
Za jego rządów nastąpił kolejny krok w drodze do zrównania Italii z prowincjami. Stworzył nowy urząd nazywany „iuridici” – został powołany na skutek trudności finansowych, jakie masowo występowały na prowincjach, a które wymagały osobistej interwencji władcy.
Marek Aureliusz, poprzez swoje stoickie wykształcenie, które zostało mu wpojone w młodzieńczych latach, starał się rządzić sprawiedliwie i zgodnie z założeniami stoicyzmu. Jednak okres jego rządów to ciąg wojen oraz problemów z nowo powstałymi sektami religijnymi.
Fanatyczne sekty religijne – znane jako nazarejczycy bądź też chrześcijanie, odmawiały oddawania czci bogom rzymskich oraz brania udziału w licznych świętach. Chociaż ciężko byłoby nazywać Aureliusza prześladowcą pierwszych chrześcijan, to uporał się on z problemem sekt – bardziej ze względu na utrzymanie pokoju oraz porządku w mieście. Ponieważ w starożytnym Rzymie nie było podziału na kościół i państwo, nieuznawanie bogów rzymskich było równoznaczne z nie akceptowaniem prawa.
Pomimo tych drobnych problemów wewnętrznych, rządy Aureliusza były bardzo pomyślne dla ludu. Cesarz ponad własne dobro oraz chęć okrycia się chwałą, na pierwszym miejscu stawiał dobro obywateli rzymskich.
W roku 168 n.e. ludy germańskie napadały na prowincje rzymskie w okolicach Dunaju. Wykorzystując osłabienie obronności Rzymu, którego wojska stacjonowały wówczas głównie na wschodzie, plemiona te dotarły aż w okolice granic państwa. Marek Aureliusz wraz ze swoim bratem wyruszył przeciwko nim. Rok później Lucjusz zginął podczas walk z germanami. Zmagania z obcymi plemionami, które po śmierci brata prowadził sam Cesarz, trwały w latach 167 – 180 n.e., zakończone wyparciem najeźdźców poza Dunaj.
W całej kampanii Marek Aureliusz wykazał się wybitymi umiejętnościami militarnymi jako głównodowodzący wojsk rzymskich, chociaż nie miał odpowiedniego przeszkolenia w walce. Zmarł w swoim obozie podczas kampanii siedemnastego marca 180 r. n.e., na skutek zarazy, w Windobonie nad Dunajem. Jego następcą został jego syn – Kommodus.