Cesarz Julian Apostata – Pochodzenie
Flawiusz Julian (331 – 363) urodzony w Konstantynopolu, cesarz rzymski w latach 361 – 363, znany głównie jako Julian Apostata. W rok 355 został nowym cesarzem rzymskim, mianowanym przez mordercę ojca, Konstancjusza II (który wymordował również cały ród Konstantyna). Julian Apostata był pierwszym cesarzem rzymskim, którego obwołano nowym władcą poprzez podniesienie na tarczy. Zwyczaj ten od roku 360 n.e. stał się stałym elementem uroczystości koronacyjnych w podzielonym cesarstwie rzymskim.
Nowy Cesarz nie posiadał doświadczenia w sprawach administracyjnych oraz wojskowych. Wynikało to głównie z tego, że w latach młodości, po zamordowaniu ojca, przebywał wraz z bratem na zesłaniu w cesarskiej willi Macellum.
Cesarz Julina Apostata – Lata panowania
Julianus, nazwany przez tradycję chrześcijańską Apostatą – Odstępcą, za sprawą przywrócenia przez niego wszelkich przywilejów starej religii rzymskiej, wymierzonej tym samym przeciwko chrześcijaństwu.
Chrześcijanie w okresie jego panowania byli zmuszeni zwrócić świątynie zamienione na kościoły. Ponad to zostali odsunięci od zajmowanych wcześniej wyższych urzędów oraz pozbawieni prawa prowadzenia szkół.
Pomimo swoich działań, nie prowadził nigdy polityki prześladowania chrześcijan. Skupił się głównie na aspektach związanych z odrodzeniem starych wierzeń, których swoboda miała zapewnić im przewagę nad wierzeniami chrześcijan. Julian Apostata uważał, że same spory wewnętrzne osłabią, a ostatecznie usuną autorytet Kościoła chrześcijańskiego.
Cesarz Julian chciał zorganizować pogaństwo na wzór kościoła chrześcijańskiego. Jego głową miał był od tej pory cesarz – pontifex maximus, podlegali mu arcykapłani prowincji z tytułem archiereus. Arcykapłan prowincji był zwierzchnikiem wszystkich kapłanów na danym terenie, w ten sposób miała nastąpić centralizacja starych kultów.
Jako filozof neoplatoński, pragnął Julianus przez odrodzenie wszystkiego, co było najlepsze w religii dawnych bogów – przyczynić się do umocnienia państwa i przywrócenia jego potęgi. Specjalnym względami cesarza cieszyła się arystokracja municypalna (pochodząca z terenów podbitych), która stanowiła podstawę społeczną rozkwitu państwa w czasach pryncypatu, a która w znacznej części pozostała oddana tradycji.
Julianus wspierał urbanizacje miast, dbał o ich odbudowę oraz odrodzenie finansów miejskich. W tym celu przywracał miastom dobra utracone na rzecz Kościoła. Duży nacisk położył na rozwój instytucji zgromadzeń prowincjonalnych (concilia), które za jego rządów miały wyłącznie pogański charakter.
Swoją nazwę miasta – Paryż prawdopodobnie zawdzięcza właśnie cesarzowi Julianowi Apostacie, który miał je nadać w roku 360 n.e., gdy obszary dzisiejszej Francji zostały ponownie zajęte przez rzymian, po wygnaniu plemion barbarzyńskich.
Julian Apostata przygotowywał się do wielkiej wyprawy przeciwko Persom, na początku której zginął (panował zaledwie dwa lata). Reformy Juliana dały dość szybkie efekty, jednak nigdy nie zostały w pełni utrwalone. Kolejni cesarze zwrócili się na nowo w stronę kościoła chrześcijańskiego, który był dużo bardziej skuteczny w podporządkowywaniu społeczeństwa.