Geneza i gatunek
Próby Montaigne’a to zbiór esejów umieszczonych w trzech tomach. Rozważania maja charakter filozoficzny i moralny, ale także głęboki wydźwięk społeczny. Zostały wydane w 1580 roku w Bordeaux, ale już w 1646 wpisano je na listę ksiąg zakazanych. Montaigne jest również uważany za twórcę eseju jako gatunku. Książka zawiera 107 esejów.
Tematyka i przesłanie
W tekstach filozof zawarł rozważania na temat ludzkich możliwości poznawczych oraz wielu sprzeczności i prób pogodzenia ich ze sobą. Autor inspirował się poglądami filozofów straożytnych, takich jak Sokrates, Arystoteles czy Epikur. Wiele rozważań ma charakter autobiograficzny i są inspirowane ideami prezentowanymi przez starożytnych filozofów. Dzieło prezentuje renesansowy sceptycyzm, połączony z hedonizmem. Autor głosił idee tolerancji religijnej, racjonalizmu czy relatywizmu w zakresie etyki. Uważał, że umysł ludzki może być rozstrzygająca instancją w sprawach egzystencjalnych. Michel de Montaigne był dość pozytywnie nastawiony do świata – propagował czerpanie przyjemności z życia, aczkolwiek w granicach rozsądku.
Styl i inspiracje
Próby zostały napisane językiem prostym, wyrazistym i klarownym. Autorowi udało się osiągnąć ten efekt pomimo skomplikowanej i złożonej materii, o której dzieło traktuje. Pisarz bogato odwołuje się do innych myślicieli i pisarzy m.in. Seneki, Cycerona, Wergiliusza, Platona, Herodota czy Horacego. Wiele nawiązań odnosi się także do Moraliów i Żywotów sławnych mężów Plutarcha.
Strona tytułowa Prób / www.wikipedia.org.pl |