 |
| Francesco Petrarka |
Francesco Petrarka (Petrarca) urodził się w 1304 roku w Arezzo. Jego ojciec, notariusz florencki, popadł w konflikt z władzami miasta i cała rodzina zmuszona była uciekać do Awinionu, na dwór papieski. Młody Franciszek wkrótce wyjechał do Bolonii i Montpellier, gdzie podjął studia prawnicze. Do Awinionu powrócił już po śmierci ojca, podjął wówczas decyzję o przyjęciu świeceń kapłańskich. Utrzymywał się z licznych beneficjów kościelnych. Niższe święcenia nie wykluczały założenia rodziny, dlatego Petrarka ożenił się i miał dwoje dzieci, szczególnie bliska była mu córka.
W 1327 roku będąc już duchownym, ale jeszcze mężczyzną nieżonatym, spotkał na swej drodze przyszłą muzę, Laurę. Laura miała wówczas 19 lat i była już mężatką.
Petrarka był człowiekiem wykształconym i obytym. Wiele podróżował i utrzymywał kontakty z największymi ówvczesnymi humanistami. Pasjonowała go filologia, wiele czasu spędzał w bibliotekach, badając antyczną literaturę, a także poszukując starożytnych tekstów, które namiętnie kolekcjonował. Jego kolekcja urosła do 200 egzemplarzy, wśród nich najcenniejszymi były listy Cycerona i „Mowa w obronie poety Archiasza”.
Poeta cieszył się uznaniem już za życia, w 1341 r. uhonorowano go największym odznaczeniem, jakie mógł otrzymać twórca – wieńcem laurowym. Nagrodę te przyznano mu za twórczość w języku łacińskim. Niestety, niedługo po tym doniosłym wydarzeniu artysta zaczął coraz bardziej pogrążać się w depresji. Jego stan znacznie się pogorszył, kiedy w 1348 roku wybuchła we Włoszech epidemia dżumy. Stracił wówczas wielu przyjaciół i ukochaną muzę, Laurę.
Od 1353 roku poeta związany był z dworem Viscontich. Ostatnie lata spędził w Arqua, gdzie zmarł w 1374 r.
Twórczość Petrarki
Petrarka pisał po łacinie jak i w volgare, tj. po włosku. Jego łacina odznaczała się wyjątkowym kunsztem, wytwornością porównywaną do stylu Horacego czy Owidiusza. Poeta stawiał swoją łacińską twórczość wyżej niż utwory pisane po włosku. A to one właśnie przyniosły mu nieśmiertelną sławę.
Dziś Petrarka znany jest głównie za sprawą cyklu Sonetów do Laury. Według słów poety, poznał ją w Wielki Piątek i od pierwszego wejrzenia uległ jej czarowi. Jednak wielu badaczy wątpi, czy owa Laura w ogóle istniała, czy była tylko projekcją marzeń artysty. Dla odczytania jego wierszy nie ma to znaczenia. Sonety, o których mowa, stanowią wyjątkowy zapis miłości potężniejszej nawet od śmierci. Poeta idealizuje swoją wybrankę, przedstawia ją z niezwykłą subtelnością i niemal nabożnym szacunkiem. Cykl ten daje początek nowożytnej europejskiej liryce miłosnej.
Twórczość łacińska Petrarki
- Zbiory listów: „O sprawach bliskich”, „O sprawach starości”, „Do potomnych”, „Bez nazwiska”, „Listy wierszowane”
Listy te nie były pisane jako korespondencja do konkretnych adresatów, to raczej forma wypowiedzi na ważne tematy, wzorowana na listach Cycerona.
- Poemat „Africa”, przez samego poetę uważany za jego najdoskonalsze dzieło, niestety nie ukończone. Jest to utwór na cześć Scypiona Afrykańskiego.
- „Sielanki” – zbiór 12 utworów
- „Secretum” – utwór o charakterze osobistym
- „Pisma podróżnicze” – wybór pism mówiących o podróżach i odwiedzanych miejscach, często w formie listów
- „O znakomitych mężach” – traktat moralny przedstawiający 36 postaci znanych z Biblii, mitologii i historii starożytnego Rzymu
- „O postępowaniu w dobrej i złej doli” – dialogi prezentujące myśl stoicką
Twórczość włoska Petrarki
- zbiór pieśni „Canzoniere”, w którym zostały zawarte m.in. „Sonety do Laury”
- „Triumfy” – cykl ten nie został ukończony. Jest to szereg obrazów przedstawiających orszaki triumfalne pewnych alegorycznych pojęć. Całość ma na celu ukazać drogę poety do Boga.