bogate – sprawia ponure wrażenie. Widać kontrast pomiędzy wielkim pomnikami i pałacami, a brudnym, biednym otoczeniem. Podmiot liryczny zastanawia się nad tym, ile pokoleń budowało stolicę. Za kosztownymi budowlami kryje się praca i poświęcenie tysięcy. Kibitki wjeżdżają do miasta, które wydaje się być wyludnione. Zimową porą car – a za nim większość panów – opuszcza miasto.
Petersburg
Rozważania nad historią powstania miasta. Petersburg zbudowano na skutek zachcianki cara Piotra I, który pragnął stworzyć miasto piękniejsze niż wszystkie europejskie stolice. Podwaliny jego siedziby stawiano na nieprzystępnym, grząskim terenie. Budowa pochłonęła tysiące ofiar spośród prostych ludzi. Tymczasem car stwarzał w swej wyobraźni pałace, tamy, kanały i wielkie place. Każdy jego zamysł został wykonany. Wszystkie ulice miasta spadają ku rzece. Ogromne domy przypominają stojące rzędami wojsko. Ulicami przechadzają się mieszkańcy miasta, niebaczni na uporczywy chłód. Wśród nich pojawiają się grupy przybyszów, z ciekawością przyglądających się ogromnym budowlom. Jeden z nich opuszcza towarzyszy i uparcie wpatruje się w okna cesarskiego pałacu. Zauważa go tajemniczy mężczyzna rozdający jałmużnę. Po