Zimna wojna - skutki dla świata i Polski

Następujący bezpośrednio po końcu II wojny światowej i trwający aż do roku 1991 stan napięcia i mniej lub bardziej otwartej rywalizacji militarnej, naukowej, gospodarczej i handlowej pomiędzy supermocarstwami, znany pospolicie „Zimną Wojną”, był okresem głębokich przemian w społeczeństwie i życiu codziennym całym ludzkości. Wiele z owych zmian było spowodowanych bezpośrednim działaniem rywalizacji pomiędzy ZSRR i USA, inne zostały jedynie pchnięte na nowe tory.

Zimna Wojna doprowadziła do niespotykanego dotąd rozrostu arsenałów wojskowych zarówno dwóch supermocarstw, jak i będących z nimi w sojuszu państw. Zarówno broń konwencjonalna, jak i atomowa została zgrupowana w ogromnych ilościach, na wypadek światowej wojny. Rywalizujące ze sobą państwa wydały miliardy na zbrojenia, rozwój przemysłu i technologii. Paradoksalnie, to właśnie owa równowaga sił stała się w pewnym momencie najlepszym gwarantem światowego pokoju. Groźba odwetu ze strony wroga o takim samym poziomie jak atak powodowała, że wojna stawała się nieopłacalna. Z drugiej strony badania prowadzone przez piony techniczne doprowadziły pośrednio do znacznego zwiększenia się poziomu życia społeczeństwa, poprzez wprowadzenie szeregu wynalazków do użytku cywilnego. Zmiany dotknęły również mentalności ludzkiej, pojawiły się całkiem nowe ruchy i filozofie, będące często odpowiedzią na kolejne, kontrowersyjne posunięcia walczących ze sobą rządów.

W rezultacie Zimnej Wojny doszło do całkowitej zmiany układu sił politycznych na świecie. Działania i rywalizacja mocarstw doprowadziła pośrednio do znacznego chaosu politycznego w Afryce, Azji Południowej i Ameryce Południowej, gdzie powstawały i upadały kolejne reżimy, wspierane to przez jedną, to przez drugą stronę konfliktu. Szczególnie w Afryce do dzisiaj widać wyraźnie echa dawnego konfliktu o wpływy, większość toczących się tam bowiem konfliktów została rozpoczęta w czasie jeszcze Zimnej Wojny. Podział świata na dwa bloki spowodował zacofanie i zmniejszenie poziomu życia w krajach, które znalazły się po złej stronie Żelaznej Kurtyny. Jednym z nich była właśnie Polska. Mimo przeprowadzonych po upadku ZSRR reform kraje byłego bloku wschodniego wyraźnie odstają poziomem życia i rozwoju od swoich odpowiedników w Europie Zachodniej. Z drugiej strony znajdują się w lepszej sytuacji, niż nieliczne relikty ustroju komunistycznego, jak Korea Północna czy Kuba, które zostały pozbawione głównego sojusznika w postaci ZSRR i znajdują się w ciągłym kryzysie władzy i gospodarczym. Rozpad ZSRR i osłabienie pozycji Rosji pozostawiły USA w pozycji jedynego istniejącego supermocarstwa na świecie i faktycznego hegemona. Czas pokaże, czy Stany Zjednoczone będą w stanie utrzymać swoją pozycję na świecie, czy też z czasem ustąpią nowym, rosnącym już w siłę potęgom, takim jak Chiny, Indie czy Brazylia.