W „Lalce” Bolesława Prusa ukazana została panorama społeczeństwa zamieszkującego Warszawę w latach 70. XIX stulecia. Już na pierwszy rzut oka widoczna jest wielka dysproporcja między przedstawicielami warstw bogatszych (arystokracja, zamożni mieszczanie) a najuboższymi, których życie często skupia się wyłącznie na zapewnieniu sobie środków przetrwania.
Grupy te oddziela bariera, której nie sposób przekroczyć. Zbudowana i podtrzymywana jest ona na zasadzie wzajemnych uprzedzeń oraz niesłabnącego przekonania stanów posiadających o swojej nadrzędności – nawet wówczas, jeśli na swój majątek nie musieli oni pracować.
Biedota w „Lalce” - charakterystyka
Biedota pojawia się w dziele Prusa w głównej roli przede wszystkim w wątkach epizodycznych, dzięki czemu jej trudna sytuacja zostaje wyeksponowana (np. refleksje Wokulskiego podczas spaceru po Powiślu). Są to ludzie pozbawieni jakichkolwiek szans na wyjście z trudnej sytuacji i przezwyciężenie impasu, w jakim się znaleźli. Do poprawy położenia z pewnością nie przyczyniają się brak wykształcenia, swego rodzaju niechęć do edukacji i pracy oraz uprzedzenia żywione względem innych warstw społecznych. Z drugiej strony, decydujące znaczenie mają