Głasnost i Pierestrojka - definicja, przyczyny, skutki - Historia

W latach 80. XX wieku coraz wyraźniej widać było wszystkie wady systemu komunistycznego, dominującego w ZSRR. Okazało się, że gospodarka centralnie planowana  jest daleko mniej wydolna od kapitalistycznej. Związek Radziecki zaczął załamywać się pod własnym ciężarem, szerzyła się korupcja, spadał poziom życia, przegrywano wyścig zbrojeń. Nowy (od 1985) przywódca ZSRR, Michaił Gorbaczow, doskonale zdawał sobie sprawę z problemów kraju. Aby go uratować, postanowił wprowadzić szereg reform (ich początek to rok 1985/6), które miały w założeniu zreformować państwo i pozwolić mu przetrwać trudny okres.

Głasnost

„Głasnost” czyli „jasność” oznaczała koniec dawnego modelu propagandy komunistycznej, która ukrywała przed obywatelami wiele aspektów życia w ZSRR i na świecie. Została zniesiona większa część cenzury, a ludzie otrzymali w końcu wolność słowa i poglądów. Efektem ubocznym było jednak dowiedzenie się przez szerokie masy o faktycznym stanie gospodarki ZSRR.

Pierestrojka

Powiązana z głasnostią była kampania gospodarczo – polityczna, mająca na celu reformę gospodarki ZSRR – tzw. pierestrojka. Gorbaczow starał się zakończyć Zimną Wojnę i pojednać się z Zachodem, jak również wpuścić na rynek radziecki kapitał obcych państw. Zwolnione z przemysłu zbrojeniowego środki miały trafić do rozwoju przemysłu lekkiego, żywieniowego itp. W ten właśnie sposób przywódca Związku Radzieckiego miał zamiar uniknąć krachu swojego państwa.

W praktyce jednak okazało się, że założenia te obróciły się przeciwko ich twórcom. Ludność ZSRR po poznaniu prawdy o stanie gospodarki, jednocześnie zaś kuszona zachodnimi nowinkami i bogactwem zaczęła coraz bardziej sprzeciwiać się władzy centralnej. Doszło również do szeregu wystąpień w republikach Związku Radzieckiego i tendencji odśrodkowych. Reformy mające uratować ZSRR przyśpieszyły jedynie jego upadek.

Polecamy również:

  • Praska Wiosna - przyczyny, historia, skutki

    W roku 1968 przez całą Europę przetoczyła się fala protestów, inicjowanych głównie przez młode pokolenie, studentów i intelektualistów. Na zachodzie Europy zamieszki owe przybrały ogólnie charakter antywojenny, będący efektem zmęczenia napięciem Zimnej Wojny. W Europie Wschodniej... Więcej »

  • Rozpad bloku komunistycznego - przyczyny, historia

    Lata 80. XX wieku były okresem upadku potęgi bloku komunistycznego, spowodowanego głębokim kryzysem jego głównego elementu, jakim był ZSRR. Gospodarka centralnie planowana okazała się być niewydolna, a Związek Radziecki pogrążał się w coraz głębszym kryzysie. Niemożliwe już stało się wygranie wyścigu zbrojeń... Więcej »

  • Stany Zjednoczone w latach 70. i 80.

    Lata 70. w Stanach Zjednoczonych to okres powolnego otrząsania się społeczeństwa z traumy, jaką była dla tego kraju dotkliwa porażka w Wietnamie. Administracja prezydenta Richarda  Nixona powoli odzyskiwała zaufanie dużych rzesz ludności, poza tym stopniowo słabło oddziaływanie dużych ruchów... Więcej »

  • Katastrofa w Czarnobylu - przyczyny, opis, ofiary, skutki

    Katastrofa w Czarnobylu jest dziś uważana za jedno z najważniejszych wydarzeń lat 80. XX wieku, nie tylko ze względu na rozmiary jakie przybrała, ale i jej długofalowe efekty i zmiany w myśleniu, które daleko wykraczały poza zasięg skażenia. Czarnobyl był początkiem nowej epoki myślenia  o energii atomowej. Więcej »

  • Radziecka interwencja w Afganistanie - przyczyny, przebieg, skutki

    ZSRR od początku rządów Breżniewa w drugiej połowie lat 60. przyjęło za założenie, że system komunistyczny w krajach zależnych od ZSRR musi być utrzymywany za wszelką cenę, nawet kosztem interwencji zbrojnej. W szerszym znaczeniu tej doktryny,  również państwa niekomunistyczne, ale sympatyzujące... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 4 + 3 =
Ostatnio komentowane
Ta książka jest wyjątkowa , przyjemnie się czyta to streszczenie
• 2024-11-11 09:32:23
na czym polegają te fundacje i stowarzyszenia? brakuje tu wyjaśnienia i jakiegoś przyk�...
• 2024-11-05 17:38:04
Głupota w tekście! Janusz i Agnieszka się nie związali, bo byli bardzo bliskim kuzynos...
• 2024-10-27 17:40:49
Super
• 2024-10-21 17:09:20
Bardzo trudne.
• 2024-10-21 13:31:17