Pojęcie zielonej chemii powstało w duchu dbałości o środowisko i ograniczenia wpływu człowieka na przyrodę. Termin ten został wprowadzony przez Agencję Ochrony Środowiska Stanów Zjednoczonych w 1991 r. i miał opisywać działania przemysłu prowadzące do ograniczenia skażenia środowiska. Głównym założeniem zielonej chemii jest takie projektowanie procesów chemicznych, aby zminimalizować użycie i wytwarzanie substancji szkodliwych. Działania zielonej chemii opiera się na dwunastu zasadach:
1. Prewencja - ograniczanie produkcji odpadów, zamiast konieczności ich późniejszej utylizacji.
2. Ekonomia atomowa - maksymalizacja wydajności syntez.
3. Zmniejszenie szkodliwości - minimalizacja wykorzystywania i produkcji substancji niebezpiecznych.
4. Projektowanie bezpieczniejszych substancji - tworzenie substancji chemicznych o mniejszej szkodliwości, przy zachowaniu ich funkcji.
5. Bezpieczniejsze rozpuszczalniki i dodatki - minimalizacja wykorzystywania rozpuszczalników w procesach chemicznych oraz innych substancji pomocniczych.
6. Energooszczędność - jak najwydajniejsze wykorzystywanie energii w procesach chemicznych, przeprowadzanie reakcji (o ile to możliwe) w warunkach otoczenia.
7. Wykorzystywanie surowców odnawialnych.
8. Ograniczanie odpadów – ograniczanie stosowania reagentów, które nie są niezbędne do przeprowadzania reakcji (np. grupy ochronne).
9. Kataliza – preferowanie reakcji katalitycznych.
10. Projektowanie degradacji – produkcja takich substancji, które po okresie użyteczności rozłożą się do związków nieszkodliwych.
11. Kontrola w czasie rzeczywistym – ciągła obserwacja procesów, w których może dojść do wytworzenia substancji szkodliwych.
12. Zapobieganie wypadkom – wybieranie takich reagentów, których przetwarzanie ma minimalną szansę na wystąpienie awarii.