Metale przejściowe- wzory, właściwości
Metale przejściowe to metale posiadające niecałkowicie obsadzoną podpowłokę d lub tworzące kationy, w których podpowłoka ta nie jest obsadzona całkowicie. Do grupy tej zaliczane są wszystkie metale bloku d układu okresowego, z uwzględnieniem metali szlachetnych (mają one konfigurację ), oraz metali grupy 12 (IIB). Metale grupy 12 - cynk, kadm, rtęć i copernicium (dawniej ununbium) są zaliczane również do metali przejściowych ze względu na podobne do pozostałych metali przejściowych właściwości fizykochemicznych. Najnowsze doniesienia o istnieniu związków cynku, kadmu i rtęci na +IV stopniu utlenienia (
,
,
), potwierdzają słuszność zaliczenia tych pierwiastków do metali przejściowych.
Inną kwestią, która pozostaje dyskusyjna jest zaliczenie pierwiastków bloku f (szeregów lantanowców i aktynowców) do metali przejściowych. Wśród tych pierwiastków tylko lantan i aktyn (pierwsze w szeregach, o konfiguracji ) oraz lutet i lorens (ostatnie w szeregach, o konfiguracji
), mają niecałkowicie obsadzone podpowłoki d (lub zdolność do tworzenia jonów, w których pozostaje ona nieobsadzona). W starszej literaturze, lantanowce i aktynowce były określane mianem metali wewnętrzno przejściowych, ze względu na ich położenie we „w pełni rozpisanym” układzie okresowym.
Metale przejściowe- otrzymywanie, zastosowanie
Żelazo otrzymywane jest z rud żelaza i w formie stopów. Żelazo jest szroko stosowane jako stal lub żeliwo. Kobalt natomiast pozyskuje się w reakcjach elektrolitycznych tlenku kobaltu (redukuje sięgo glinem lub węglem) i stosuje jako składnik elektrod w bateriach lub domieszkę uszlachetniającą stal. Miedź znana jest powszechnie jako materiał budulcowy przewodów, miedź otrzymuje się z siarczków przeprowadzając je w tlenki i następnie redukując do metalu. Cynk otrzymuje się także przez redukcję węglem tlenku cynku. Zastosowanie cynku to przede wszystkim składnik powłok przeciwkorozyjnych katalizatorów czy pigmentów. Zastosowanie i otrzymywanie manganu oraz chromu opisano dokładnie w osobnych tematach.