Rozpuszczalność soli

Rozpuszczalność soli, oznaczana zwykle symbolem Rw, to maksymalna ilość soli, jaką można rozpuścić w określonej (np. 100g) ilości rozpuszczalnika, w danej temperaturze. Rozpuszczalność może być wyrażona wagowo – w gramach soli na 100g rozpuszczalnika lub za pomocą stężenia molowego nasyconego roztworu danej soli. Roztwór nasycony to taki, w którym w danej temperaturze nie można rozpuścić już więcej danej substancji. Rozpuszczalność soli zależy od jej struktury, temperatury oraz od obecności innych substancji w roztworze (efekt solny, efekt wspólnego jonu).

Proces rozpuszczania

Na proces rozpuszczania soli składają się dwa zjawiska, które zachodzą równolegle: dysocjacja soli na kationy i aniony oraz solwatacja – otoczenie powstających jonów przez oddziałujące z nimi cząsteczki rozpuszczalnika. Sumarycznie, proces ten można przedstawić równaniem (1), gdzie po lewej stronie mamy nierozpuszczoną sól \(K_xA_y \) w stanie stałym, natomiast po prawej – solwatowane jony \( K^{n+\) i \(A^{m-\).

\(K_xA_y_(s) \Leftrightarrow xK^{n+} + yA^{m-\) (1)

Proces rozpuszczania soli jest procesem odwracalnym, może zachodzić w obydwie strony – w kierunku dysocjacji soli na jony i rozpuszczania (w równaniu (1) – w prawo), a także w kierunku łączenia się jonów i wytrącania stałej soli \(K_xA_y \) (w równaniu (1) – w lewo). Stała równowagi tego procesu, opisana równaniem (2) nosi nazwę iloczynu rozpuszczalności, oznaczanego symbolem \(I_r \)lub \(K_{so}\). Wartość iloczynu rozpuszczalności, tak jak rozpuszczalność, zależy od temperatury.

\(Ir = [Kn^+]^x[Am^-]^y\) (2)

Znając wartość iloczynu rozpuszczalności soli w danej temperaturze, możemy obliczyć jej rozpuszczalność.

Zależność rozpuszczalności od temperatury

Dla większości soli, rozpuszczalność rośnie wraz ze wzrostem temperatury, a różnica ta może być bardzo znaczna. Zależność rozpuszczalności od temperatury pozwala na oczyszczanie soli przez krystalizację: najpierw przygotowuje się nasycony roztwór soli w wysokiej temperaturze, szybko sączy przez bibułę filtracyjną żeby usunąć nierozpuszczone zanieczyszczenia, a następnie schładza roztwór. W miarę schładzania, rozpuszczalność soli maleje i roztwór staje się roztworem przesyconym (czyli takim, w którym rozpuszczone jest więcej soli niż może rozpuścić się w danej temperaturze). Roztwór przesycony jest nietrwały – sól zaczyna wytrącać się w postaci osadu tak, aby stężenie roztworu spadło do stężenia roztworu nasyconego w danej (niższej) temperaturze. Rozpuszczone zanieczyszczenia nie wytrącają się razem z substancją oczyszczaną, ponieważ roztwór nie jest względem nich nasycony. Po oddzieleniu osadu od roztworu otrzymujemy oczyszczoną sól.

Zależność rozpuszczalności od obecności innych soli w roztworze

Oprócz temperatury, na rozpuszczalność soli wpływa również obecność w roztworze innych substancji (kwasów, zasad lub innych soli).

Polecamy również:

  • Termodynamika – chemia

    Pierwszy etap procesu rozpuszczania – dysocjacja, wiąże się z rozbiciem sieci krystalicznej stałej soli, co wymaga dostarczenia energii – jest to proces silnie endotermiczny. Kolejnym endotermicznym procesem zachodzącym podczas rozpuszczania jest zrywanie oddziaływań pomiędzy cząsteczkami... Więcej »

  • Na czym polega hydroliza soli?

    Hydroliza soli to reakcja jonów powstałych na skutek dysocjacji soli z cząsteczkami wody. Hydrolizie ulegają sole dobrze rozpuszczające się w wodzie, których jony mogą reagować z wodą. Więcej »

  • Czym są elektrolity?

    Elektrolity to substancje, których roztwory wodne lub stopy przewodzą prąd elektryczny. Są to przewodniki elektryczne drugiego rodzaju (przewodniki jonowe), które w odróżnieniu od przewodników elektronowych (np. metali) przewodzą prąd za pośrednictwem ruchu jonów.... Więcej »

  • Na czym polega dysocjacja elektrolityczna?

    Dysocjacja elektrolityczna to rozpad cząsteczek elektrolitu na swobodne jony pod wpływem rozpuszczalnika polarnego (najczęściej wody). Proces ten jest samorzutny i jest korzystny energetycznie. Jony powstałe podczas dysocjacji są otaczane przez cząsteczki rozpuszczalnika (ulegają solwatacji). Dysocjacji... Więcej »

  • Czym są mieszaniny buforowe?

    Mieszaniny buforowe to roztwory złożone ze słabych kwasów i ich soli z mocnymi zasadami lub słabych zasad i ich soli z mocnymi kwasami. Wyjątkową cechą buforów jest zdolność od utrzymywania stałego pH pomimo dodawania do nich niewielkich ilości mocnych kwasów lub zasad. Więcej »

Komentarze (1)
Wynik działania 3 + 3 =
ss
2021-12-14 15:43:19
ok
Ostatnio komentowane
na czym polegają te fundacje i stowarzyszenia? brakuje tu wyjaśnienia i jakiegoś przyk�...
• 2024-11-05 17:38:04
Głupota w tekście! Janusz i Agnieszka się nie związali, bo byli bardzo bliskim kuzynos...
• 2024-10-27 17:40:49
Super
• 2024-10-21 17:09:20
Bardzo trudne.
• 2024-10-21 13:31:17
Dziękuję za krótką acz treściwą syntezę :)
• 2024-09-24 21:14:03