Na czym polega dysocjacja elektrolityczna?

Dysocjacja elektrolityczna to rozpad cząsteczek elektrolitu na swobodne jony pod wpływem rozpuszczalnika polarnego (najczęściej wody). Proces ten jest samorzutny i korzystny energetycznie. Jony powstałe podczas dysocjacji są otaczane przez cząsteczki rozpuszczalnika (ulegają solwatacji). Dysocjacji elektrolitycznej podlegają substancje o budowie jonowej - kwasy, zasady, sole. Elektrolity mocne ulegają całkowitej (i nieodwracalnej) dysocjacji - wszystkie ich cząsteczki występują w postaci jonowej. Elektrolity słabe dysocjują tylko w pewnej części i im niższe stężenie ich roztworu, tym więcej cząsteczek ulega rozpadowi. Stosunek liczby cząsteczek  zdysocjowanych do liczby cząsteczek elektrolitu w roztworze nazywany jest stopniem dysocjacji (α) i jest ważnym wskaźnikiem mocy elektrolitu.

Stopień dysocjacji przyjmuje wartości od 0 do 1 (lub od 0% do 100%), gdzie 1 oznacza, że wszystkie cząsteczki wprowadzone do wody uległy dysocjacji (elektrolit mocny) a 0, że żadna cząsteczka nie zdysocjowała.

Wzory na stopień dysocjacji mają postać:

gdzie n_z to liczba cząsteczek zdysocjowanych, n_w liczba wszystkich cząsteczek, C_z to stężenie molowe cząsteczek zdysocjowanych, a C₀ to początkowe stężeniem molowe. 

Dla jednoprotonowych kwasów i jednowodorotlenowych zasad wzory na stopień utlenienia można zapisać jako:

gdzie [H⁺] i [OH^-] to odpowiednio stężenia jonów wodorowych i wodorotlenowych.

Stopień dysocjacji zależy od:

- rodzaju elektrolitu,

- rodzaju rozpuszczalnika,

- temperatury (gdy temp. rośnie, rośnie stopień dysocjacji),

- stężenia elektrolitu (gdy stężenie rośnie, stopień dysocjacji maleje).

Dysocjacja elektrolitów słabych ma charakter odwracalny:

Ustala się w niej stan równowagi dynamicznej, który opisuje stała dysocjacji elektrolitycznej (K_d):

gdzie [A⁺], [B^-], [AB] to stężenie molowe jonów oraz cząsteczek niezdysocjowanych.

Stała dysocjacji zależy od:

- rodzaju elektrolitu,

- rodzaju rozpuszczalnika,

- temperatury (gdy temp. rośnie, rośnie również stała).

Dla substancji dysocjujących wielostopniowo stopień i stała dysocjacji są największe w pierwszym etapie procesu. Oznacza to, że dysocjacja zachodzi najintensywniej na samym początku.