Bracia polscy (arianie)
Postaraj się scharakteryzować braci polskich – protestancką wspólnotę religijną.
Odpowiedź eSzkola.pl
Wspólnota braci polskich, nazywanych również arianami, wyodrębniła się na początku lat 60. XVI wieku ze wspólnoty kalwińskiej jako tzw. zbór mniejszy (w odróżnieniu od zboru większego, czyli kalwińskiego Kościoła ewangelicko-reformowanego). Bracia polscy są uważani za najbardziej radykalny odłam protestantyzmu w Polsce.
- anabaptyzm (praktykowanie chrztu osób dorosłych),
- antytrynitaryzm (zanegowanie dogmatu o Trójcy Świętej),
- kalwinizm,
- humanizm renesansowy,
- racjonalizm,
- egalitaryzm (przejawiający się m.in. w postulacie zniesienia poddaństwa chłopów).
Ponadto charakterystycznym składnikiem ariańskiego poglądu na świat był pacyfizm. Najbardziej radykalny odłam braci polskich kwestionował nawet boskość Chrystusa. Z tego powodu zdarzało się, że z niechęcią odnosili się do nich nawet członkowie innych wspólnot protestanckich. Od XVII wieku bracia polscy byli nazywani również socynianami. Nazwa ta pochodzi od Fausta Socyna (1539-1604) – włoskiego teologa, od 1579 roku na stałe przebywającego w Polsce – jednego z głównych ideologów braci polskich. Głównym ośrodkiem socynian stał się Raków. Na początku XVII wieku w mieście tym założono szkołę o międzynarodowym znaczeniu. W 1638 roku zlikwidowano ją na mocy wyroku sądu sejmowego. Wraz z postępującą kontrreformacją arianie wzbudzali coraz większą podejrzliwość i wrogość. W 1658 sejm nakazał im opuszczenie kraju. Na decyzję tę wpłynął między innymi fakt, że dwa lata wcześniej, w czasie wojny polsko-szwedzkiej, arianie pomagali w przygotowaniu traktatu z Radnot - projektu rozbioru Polski. W 1665 roku w Amsterdamie ukazała się książka zatytułowana Bibliotheca Fratrum Polonorum, zawierająca wybór tekstów autorstwa najwybitniejszych myślicieli spośród braci polskich.