Węglowodory aromatyczne – reakcje

 

Węglowodory aromatyczne nie ulegają addycji HX, \(H_2O\), czy\(X_2\) jak alkeny. Zamiast tego ulegają reakcjom substytucji elektrofilowej, opisanym szerzej w temacie „substytucja elektrofilowa”..

W reakcjach utleniania węglowodory aromatyczne zachowują się podobnie do alkenów. Ulegają utleniającemu rozszczepieniu pod wpływem ozonu lub \(KMnO_4\) w środowisku kwaśnym, jednak reakcje te zachodzą zdecydowanie trudniej niż w przypadku alkenów i wymagają bardziej drastycznych warunków – wyższego stężenia czynnika utleniającego, wyższej temperatury oraz dłuższego czasu reakcji. Utlenianie wiązań wielokrotnych w węglowodorach aromatycznych wiąże się z rozerwaniem pierścienia aromatycznego na kilka części. Przykładowe reakcje utleniającego rozszczepienia benzenu pokazano na schemacie poniżej (u góry – reakcja z ozonem, na dole – z KMnO4).

utleniające rozszczepienie benzenu

W odróżnieniu od alkenów, węglowodory aromatycznie nie ulegają dihydroksylacji pod wpływem \(KMnO_4\) w warunkach obojętnych.

Uwodornienie węglowodorów aromatycznych pod działaniem wodoru i katalizatora metalicznego (palladu, platyny lub niklu Raney’a) przebiega podobnie jak dla alkenów, tylko podobnie jak w przypadku reakcji utleniania – potrzebna jest wyższa temperatura, wyższe ciśnienie wodoru oraz dłuższy czas reakcji. Produktem całkowitego uwodornienia benzenu jest nasycony cykloalkan – cykloheksan. Reakcja katalitycznego uwodornienia benzenu przedstawiona jest na schemacie poniżej.

uwodornienie benzenu

Polecamy również:

  • Substytucja elektrofilowa – mechanizm

    Substytucja elektrofilowa to najważniejszy rodzaj reakcji, którym ulegają związki aromatyczne. W reakcji substytucji, atom wodoru przy układzie aromatycznym ulega wymianie na fragment o charakterze elektrofilowym. Ogólny mechanizm substytucji pokazany jest na schemacie poniżej: dodatnio naładowany... Więcej »

  • Wpływ skierowujący podstawników

    Benzen jest symetryczny. 6 atomów wodoru dookoła pierścienia jest równoważnych. Niezależnie od tego, który z nich wymienimy w substytucji elektrofilowej, otrzymamy ten sam związek. Ta sytuacja zmienia się drastycznie po podstawieniu pierwszego atomu. Wtedy sześciokrotna symetria zostaje... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 4 + 4 =
Ostatnio komentowane
• 2025-03-08 02:40:40
cycki lubie
• 2025-03-05 14:35:07
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02
Jest nad czym myśleć. PEŁEN POZYTYW.
• 2025-03-02 12:32:53
pozdro mika
• 2025-02-24 20:08:01