Kwasy tłuszczowe – wzory, nazewnictwo, właściwości, podział, zastosowanie

Kwasy tłuszczowe- wzory, nazewnictwo

Kwasy tłuszczowe to długie cząsteczki kwasów organicznych o 12-20 atomach węgla, które jako estry glicerolu wystepują w tłuszczach. W przyrodzie wystepuje aż około 100 różnych kwasów tłuczowych. Główny podział kwasów tłuszczowych wynika z ich budowy, jeśli w łańcuchu występuje jedno lub więcej wiązań podwójnych to mówimy o nienasycownych kwasach tłuszczowych. Cząsteczki kwasów tłuszczowych zawierające tylko pojedyńcze wiązania węgiel węgiel należą do grupy nasyconych kwasów tłuszczowych.

Kwasy tłuszczowe- podział

Struktury i nazwy pospolitych kwasów tłuszczowych:

Nasycone :

  • laurynowy (12 atomów węgla) CH _{3} (CH _{2} ) _{10} CO _{2} H 
  • mirystynowy (14 atomów węgla) CH _{3} (CH _{2} ) _{12} CO _{2} H 
  • palmitynowy (16 atomów węgla) CH _{3} (CH _{2} ) _{14} CO _{2} H
  • stearynowy (18 atomów węgla) CH _{3} (CH _{2} ) _{16} CO _{2} H
  • arachidowy (20 atomów węgla) CH _{3} (CH _{2} ) _{18} CO _{2} H

 

Nienasycone:

  • palkimitoleinowy (16 atomów węgla) CH _{3} (CH _{2} ) _{5} CH=CH(CH _{2} ) _{7}CO _{2} H (cis)
  • oleinowy (18 atomów węgla) CH _{3} (CH _{2} ) _{7} CH=CH(CH _{2} ) _{7}CO _{2} H (cis)
  • rycynoleinowy (18 atomów węgla) CH _{3} (CH _{2} ) _{5}CH(OH)CH _{2}  CH=CH(CH _{2} ) _{7}CO _{2} H (cis)
  • linolowy (18 atomów węgla) CH _{3} (CH _{2} ) _{4}CH=CHCH _{2}  CH=CH(CH _{2} ) _{7}CO _{2} H (cis, cis)
  • arachidonowy (20 atomów węgla)CH _{3} (CH _{2} ) _{4}(CH=CHCH _{2} ) _{4}  CH _{2}CH _{2}CO _{2} H  (całkowicie cis)

 

Kwasy tłuszczowe- właściwości, zastosowanie

Kwasy tłuszczowe zawierające wiązania podwójne (nienasycone) mają niższą temperature topnienia niż ich nasycone odpowiedniki. Taka sama zależność utrzymuje się dla triagliceroli dzięki czemu łatwo przewidzieć, że w olejach udział kwasów nienasyconych jest większy niz nasycownych. Wiązania C=C w olejach można redukować (uwodornić katalitycznie) aby otrzymać nasycone odpowiedniki o konsystencji półstałej lub stałej. Przykładem uwodornionego katalitycznie tłuszczu jest margaryna i twarde tłuszcze do smażenia.

Sole kwasów tłuszczowych to mydła. Dzięki swojej budowie cząsteczki soli tworzą micele. Długi hydrofobowy łańcuch połączony jest z karboksylowym fragmentem o budowie jonowej (-COONa) fragment ten jest hydrofilowy. Sumarycznym efektem tych przeciwstawnych właściwości jest powinowadztwo mydeł do wody i tłuczu, dlatego mydła mogą być stosowane jako środki myjące.

Polecamy również:

Komentarze (0)
Wynik działania 5 + 3 =
Ostatnio komentowane
macie
• 2023-09-30 17:00:17
to jest super edukujące zadanie
• 2023-09-29 08:07:38
3434444f234fcvqr4
• 2023-09-27 12:30:26
Joł
• 2023-09-27 06:20:46
Fajne polecam dobrze opracowane
• 2023-09-26 19:47:13