Kwasy nukleinowe - właściwości, zastosowanie
Kwasy nukleinowe to genetyczne nośniki informacji w komórce. Kwas deoksyrybonukleinowy (DNA) i kwas rybonukleinowy (RNA) są biopolimerami zbudowanymi z jednostek nukleotydów połączonych w długi łańcuch. Nukleotydy natomiast zbudowane są z nukleozydów: aldopentozy, zasady heterocyklicznej i fosforanu.
Nukleozyd:
Nukleotyd :
Chociaż chemicznie DNA oraz RNA są podobne spełniają w organiżamie różne funkcje i różnią się rozmiarami. Masy cząsteczkowe DNA sięgają \(1,9 \cdot 10^6\)daltonów, a długość wynosi do 12 cm. Znajdują się one w jądrze komórki. RNA natomiast jest dużo mniejsze i znajduje się głównie poza jądrem komórkowym.
DNA oraz RNA powstają przez utworzenie wiązania fosfodiestrowego miedzy grupą 5’ fosforanową jednego z nukleotydów i grupą 3’ hydroksylowa cukru w drugim nukleotydzie. Na jednym końcu DNA będzie więc znajdować się wolna grupa hydroksylowa (nazywa się go koniec 3’), na drugim końcu przy węglu 5 będzie znajdować się grupa fosforanowa (ten koniec nazywa się koiniec 5’). Sekwencje nukleotydów w łańcuchu opisuje się od końca 5’ i wymienia zasady w kolejności ich występowania używając skrótów A, G, C, T (U-uracyl w RNA) np. TAGCTG.
Kwasy nukleinowe - wzory
Podstawowa różnica w budowie DNA i RNA to człon cukrowy. W RNA składnikiem cukrowym jest ryboza, natomiast w DNA jest to 2’-deoksyryboza (2’-deoksy oznacza że w pozycji 2 pierścieniowej formy rybozy nie ma tlenu).
W deoksyrybonukleotydach znajdują się cztery zasady: adenina, guanina, cytozyna i tymina. Natomiast w RNA czyli rybo nukleotydach znajduje się zamiast tyminy inna zasada - uracyl.
