Witaminy to związki organiczne czynne biologicznie które muszą być dostarczone do organizmu z pożywieniem, niektóre z witamin są syntezowane w organizmie jednak konieczne jest dostarczenie ich prekursorów. Niedobory witamin w dzisiejszych czasach są bardzo rzadkie, dlatego choroby wynikające z awitaminozy są coraz rzadziej spotykane. Jedynie w krajach w których dieta jest bardzo uboga lub stosowana jest niewłaściwa obróbka żywności nadal spotyka się przypadki awitaminozy.
Witaminy dzieli się na dwie podstawowe grupy ze względu na ich rozpuszczalność. Podział taki informuje w jakim rodzaju pokarmu prawdopodobnie występuje dana witamina, ponadto należy pamiętać że witaminy rozpuszczalne w tłuszczach wchłaniane są przy wytworzeniu dostatecznej ilości żółci. Przedawkowanie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach może prowadzić do poważnych zaburzeń natomiast witaminy rozpuszczalnej w wodzie nie pociąga za sobą żadnych następstw (przy prawidłowej pracy nerek).
Tabela 1. Witaminy, wzory, nazwy choroby z niedoboru, średnie zalecane dawki u osób dorosłych.
Witamina | Nazwa | Choroba wywoływana niedoborem | Średnia dawka dzienna (mg) |
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach | |||
wit.A |
Retinol | hiperkeratoza | 1 |
wit.D |
Kalcyferol | krzywica | 0,0125 |
wit.E |
tokoferol | brak | 6-10 |
wit.K |
zaburzenia krzepnięcia krwi | 0,06 |
Witamina | Nazwa | Choroba wywoływana niedoborem | Średnia dawka dzienna (mg) |
Witaminy nie rozpuszczalne w tłuszczach | |||
wit. B1 |
tiamina | beri-beri | |
wit. B2 |
ryboflawina | zapalenie skóry, rogówki itp. | |
wit. B6 |
pirydoksyna | drgawki padaczkopodobne | 1,6 |
wit. PP |
niacyna, amid kwasu nikotynowego | zaburzenia krzepnięcia krwi | 15 |
![]() |
kwas foliowy | niedokrwistość megaloplastyczna, wady rozwojowe płodu | 0,4 |
![]() |
kwas pantotenowy | 10 | |
![]() |
biotyna | zapalenie skóry | nieznana |
![]() |
kobalamina | niedokrwistość złośliwa | 0,003 |
wit.C |
kwas askorbinowy | szkorbut | 100-150 |