Stopy metali- definicja
Stop to mieszanina lub roztwór stały dwóch lub więcej pierwiastków metalicznych. Stop może być homogenicznym roztworem stałym, mieszaniną oddzielnych faz metalicznych lub związkiem międzymetalicznym bez wyraźnych granic faz, może też zawierać jednocześnie więcej niż jedną z wymienionych form. Stopy metali charakteryzują się lepszymi właściwościami fizykochemicznymi i mechanicznymi niż czyste pierwiastki, ważną cechą stopów jest zachowanie metalicznego charakteru.
Stopy metali- otrzymywanie
Stopy metali otrzymuje się poprzez zmieszanie składników stopu w odpowiednio dobranych proporcjach i stopienie ich tak, aby powstała jednorodna ciecz, będąca mieszaniną składników, do ciekłej mieszaniny podstawowych składników dodawane są zazwyczaj dalsze dodatki stopowe, które rozpuszczają się w cieczy. Dodatkami tymi mogą być zarówno pierwiastki metaliczne, jak i niemetale, takie jak np. węgiel czy krzem. Gdy ciekły stop ochładza się, ulega on zestaleniu (krystalizuje). Zestalony stop może mieć własności znacząco odmienne od wyjściowych metali, zazwyczaj po zestaleniu poddawany jest dalszej obróbce, mechanicznej, termicznej lub chemicznej.
Stopy metali- rodzaje, zastsowanie
Wśród najważniejszych stopów wykorzystywanych w technice można wymienić stal, brąz, mosiądz, stopy aluminium, czy stopy metali szlachetnych. Skład stopów podaje się zazwyczaj w procentach wagowych. Nazwy, przykładowe składy oraz zastosowania wybranych stopów podano w tabeli 1.
|
Nazwa stopu |
skład |
Przykłady zastosowania |
|
Stal węglowa |
Fe 97,5-99,5%, Mn do 1,65%, C 0,14-1,04% |
Podstawowy materiał konstrukcyjny, stosunkowo podatny na korozję |
|
Stal chromowo-molibdenowa |
C 0,18-0,64%, Cr 0,40-1.10%, Mo 0,08-0,30%, Mn 0,70-1,10% |
Stal o dobrych właściwościach mechanicznych i nieco wyższej odporności na korozje |
|
żeliwo |
Fe 93-97%, C 2,1-4%, Si 1-3% |
Produkcja kaloryferów, pieców, obudowy samochodowej skrzyni biegów |
|
Brąz |
88% Cu, 12% Sn (przykładowy skład) |
Produkcja instrumentów muzycznych, rzeźbiarstwo i inne dziedziny sztuki, odlewanie metali |
|
Mosiądz |
Cu 60-95%, Zn 5-40%, Sn 0-40%, Pb 0-5% oraz inne metale |
Armatura przemysłowa odporna na korozję, armatura i osprzęt statków narażony na kontakt z wodą morską |
|
Duraluminium |
Al 84-97,5%, Cu 2-5%, Mn 0,3-1%, Mg 0,15-1,8%, Fe, Si i inne pierwiastki (łacznie do 8%) |
Lekki stop konstrukcyjny odporny na korozję, stosowany m. in. w przemyśle lotniczym i samochodowym |