Menora
Menora jest siedmioramiennym świecznikiem rytualnym używanym przez wyznawców judaizmu i równocześnie jest jednym z najstarszych symboli narodu żydowskiego. Tradycja głosi, że pierwsza menora została wykonana według opisu Mojżesza. Sporządzono ją ze złota. Stała przed Arką Przymierza w Namiocie Spotkania pełniącym rolę świątyni, a później w świątyni jerozolimskiej; koheni (kapłani) zapalali światła menory każdego wieczoru.
Po zdobyciu Jerozolimy w 70 r. pierwsza menora została zagarnięta jako łup wojenny przez Rzymian i zaginęła. Istnieją hipotezy, że wpadła w ręce Wandalów w 455 r., a następnie zdobyta została przez Bizantyńczyków (w 533 r.) i wywieziona do Konstantynopola. Jej kształt przetrwał jednak w pamięci i sztuce żydowskiej. Do dziś w większości synagog znajdują się repliki menory. Obecnie jest również oficjalnym godłem państwa Izrael.
Menora ma siedem ramion ustawionych w jednej płaszczyźnie – jej pień symbolizuje Bożą obecność, natomiast pozostałe sześć ramion reprezentuje świat fizyczny, stworzony w sześć dni. Menora bywa także postrzegana jako symbol krzewu gorejącego, który Mojżesz ujrzał na górze Synaj.
Gwiazda Dawida
Gwiazda Dawida (hebr. Magen Dawid – tarcza Dawida) to sześcioramienna gwiazda (heksagram), na którą składają się dwa przeplecione przez siebie równoboczne trójkąty o wspólnym środku. Jest symbolem Żydów, judaizmu oraz Izraela.
O Gwieździe Dawida nie wspomina ani Tora ani Talmud. Nie istnieją także żadne odkrycia archeologiczne, które pozwalałyby twierdzić, że symbol ten był używany w starożytnym Izraela.
Pierwsze świadectwa posługiwania się Gwiazdą Dawida przez Żydów pochodzą dopiero z III w. n.e. Na szerszą skalę rozpowszechniła się w średniowieczu – umieszczana była wówczas jako symbol dekoracyjny na grobach, synagogach, przedmiotach liturgicznych, okładkach ksiąg.
W XIX Gwiazda Dawida stała się symbolem ruchu niepodległościowego – syjonizmu, a od 1948 r. widnieje na fladze państwa Izrael i jest umieszczana na oficjalnych dokumentach. Chociaż Gwiazda Dawida stała się znana dzięki judaizmowi, to można ją spotkać także w sztuce muzułmańskiej i w dekoracjach wielu średniowiecznych katedr.
W czasie II wojny światowej Gwiazda Dawida stosowana była przez nazistów jako złowrogi symbol odróżniający Żydów od tzw. aryjczyków.
