Hinduizm to jedna z najważniejszych, obok buddyzmu i dżinizmu, religii subkontynentu indyjskiego. Liczbę jej wyznawców szacuje się obecnie na 1 miliard osób, co stanowi 15% populacji świata. Obejmuje ona – oprócz Indii – część Pakistanu, Sri Lankę (Cejlon), Nepal, Sikkim, Bali, Trynidad.
Termin hinduizm jest neologizmem i został utworzony dopiero w 1816 r. przez bengalskiego myśliciela i teologa Rammohana Raya. Sami Hindusi wyznawcy o swojej religii Sanatana Dharma, co znaczy „Odwieczna Prawda”.
Hinduizm nie jest spójnym systemem i dzieli się na rozmaite odłamy. Najważniejsze z nich to wisznuizm, siwaizm i śaktyzm. Różnią się one między sobą zarówno pod względem doktryny, jak i kultu. Niemniej można wyróżnić pewne przekonania (prawdy religijne) , które są podzielane przez wszystkich wyznawców hinduizmu. Należą do nich: poszanowanie Wed jako świętych ksiąg, zasada ahinsy (niekrzywdzenia), wiara w nieśmiertelność duszy, uznanie prawa karmana i sansary (koła wcieleń) oraz dążenie do wyzwolenia (mokszy). Wyzwolenie jest różnie pojmowane przez poszczególne odłamy i nurty, lecz zawsze podstawą jego osiągnięcia jest wypełnianie swojej dharmy, czyli zakresu obowiązków wynikających z obecnego wcielenia, przynależności do klasy społecznej (warny) i kasty, wieku, sytuacji życiowej itp.
Trudno mówić o początkach hinduizmu, gdyż religia ta nie ma założyciela. Poza tym jego cechą charakterystyczną jest synkretyzm; hinduizm stanowi swoistą mozaikę różnych wierzeń i praktyk. Z jednej strony jego korzeni można upatrywać w tzw. okresie wedyjskim cywilizacji Indusu, który swoją nazwę bierze od powstałych ok. 1500 – 1000 p.n.e. świętych ksiąg – Wed, będących podstawą tego, co nazywa się dziś hinduizmem. Z drugiej jednak powyżej wymienione idee karmana, sansary, mokszy mają swoje źródło w Upaniszadach, które zostały napisane później – na przestrzeni VIII-III w. p.n.e. W tym czasie pojawiły się także charakterystyczne dla hinduizmu praktyki ascetyczne, medytacja oraz koncepcja wglądu mistycznego.
Najważniejszymi spośród bóstw hinduistycznych są: Brahma (reprezentuje stworzenie świata), Wisznu (odpowiada za trwanie świata) i Śiwa (niszczy świat), którzy łączeni są w triadę (trimurti). Poza tym popularny jest kult m.in. bogini Kali, boga Ganeśa (człowiek z głową słonia), bogini Lakszmi, boga Indry, Agni oraz kult Bogini Matki.
Pomimo owej wielości bóstw hinduizm uważany jest za religię monoteistyczną. Dzieje się tak dlatego, że wszystkie dewy (bóstwa męskie) i dewi (bóstwa żeńskie) są zwykle traktowane jako osobowe emanacje jedynego Boga (Absolutu) – Brahmana.
Hinduiści dążą do wyzwolenia się z kołowrotu wcieleń (sansary) i zjednoczenia na zawsze z Bogiem (Brahmanem). Owo zjednoczenie jest możliwe, gdyż każdy człowiek posiada atmana (duszę, jaźń), która stanowi „mikrokosmiczny” odpowiednik samego Absolutu.
Kult w hinduizmie ma w dużej mierze charakter indywidualistyczny. Polega na składaniu ofiar w świątyniach (np. z kwiatów, owoców), na wykonywaniu pewnych gestów, recytowaniu świętych tekstów, śpiewaniu hymnów oraz opiece nad posągiem danego bóstwa (mycie, ubieranie go, noszenie w procesjach, palenie przed nim kadzideł itd.). W domach wyznawcy hinduizmu mają małe kapliczki lub ołtarzyki z wizerunkami bóstw, na których dokonują codziennej ofiary (pudźy). Ważnym obrzędem kultowym są również święte kąpiele (zwłaszcza w Gangesie), które mają moc oczyszczającą i uzdrawiającą.
Symbolem hinduizmu jest święta sylaba OM, ucieleśniająca istotę mistyczną całego kosmosu. Innym symbolem często stosowanym jest także swastyka, która w krajach Azji jest traktowana