Idea narodu żydowskiego jako „narodu wybranego” przez Boga wywodzi się z Tory:
Gdyż ty jesteś świętym ludem Pana, Boga twego. Ciebie wybrał Pan, Bóg twój, spośród wszystkich ludów na ziemi, abyś był jego wyłączną własnością. (Dewarim 7, 6)
„Wybranie” Izraelitów nie oznacza, że Żydzi stoją wyżej niż inne narody. Wiąże się natomiast z pewnego rodzaju misją, którą jest zaprezentowanie innym ludom idei Jednego, Jedynego Boga; Boga, który wymaga od człowieka moralnego postępowania. Tora za pośrednictwem Żydów miała bowiem trafić do wszystkich ludzi na całej ziemi.
Wybranie narodu żydowskiego jest rezultatem niezbadanej woli Boga, a nie jego szczególnych zasług czy potęgi:
Nie dlatego Bóg zapragnął was i wybrał, bo jesteście liczniejsi niż wszystkie [inne] ludy – [przeciwnie], jesteście ze wszystkich ludów najmniejsi. (Dewarim 7, 6)
Jeden z midraszów opowiada, że Bóg oferował Torę innym ludom, ale żaden z nich nie chciał jej przyjąć ze względu na konieczność przestrzegania wielu przykazań. Wówczas Jahwe miał przekazać ją Żydom:
Święty Jedyny (niech będzie błogosławiony) odwrócił nad nimi górę Synaj jak ogromne naczynie i rzekł: „Jeżeli przyjmiecie Torę, to dobrze, ale jeśli nie – to będzie wasz grób. (Szabat 88a)
Żydzi zostali wybrani także dlatego, że byli potomkami Abrahama, ale Tora nie wyjaśnia w sposób jednoznaczny dlaczego to Abraham otrzymał od Boga polecenie przekazywania Jego prawd.
Ten związek między Bogiem a narodem wybranym jest niezmienny. Żydzi są Jego własnością (am segula). Przymierze zawarte z Jahwe wiąże się z obowiązkiem przestrzegania przez naród wybrany 613 nakazów i zakazów; w tym obchodzenia dnia szabatu oraz obrzezania.
Bóg nigdy nie zerwał przymierza z Izraelitami, nawet kiedy zawodzili jego oczekiwania, ale karał ich surowiej niż inne ludy. „Wybranie” wiąże się zatem nie tylko ze zobowiązaniem i odpowiedzialnością, ale niesie także ryzyko i cierpienie:
Słuchajcie tego słowa, które mówi Bóg do was, synowie Jisraela, do całego pokolenia, które Ja wyprowadziłem z ziemi egipskiej: Jedynie was znałem ze wszystkich narodów na ziemi, dlatego was nawiedzę karą za wszystkie wasze winy. (Księga Amosa 3, 2)
Wiara Żydów w „wybranie” pozwoliła im zachować religijną i narodową tożsamość oraz własną kulturę, pomimo wygnania i rozproszenia.