Jana Kochanowskiego uważa się za najwybitniejszego przedstawiciela polskiej literatury renesansowej. Zarówno fraszka, jak i pieśń są gatunkami wywodzącymi się z literatury antycznej. Dzięki twórczości Jana z Czarnolasu mogły się one odrodzić na gruncie polskim. Wzorem renesansowych twórców poeta propagował w kraju ideę humanizmu i kulturę starożytną.
Humanizm w „Pieśniach” i fraszkach
W myśl hasła: „Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce” Kochanowski poruszał w swoich utworach tematy z życia codziennego. Był obserwatorem ludzkich charakterów, które potem uwieczniał w fraszkach, nierzadko karcąc słabości człowieka (np. „Na nabożną”, „O kaznodziei”) – jednak nie w formie ostrej satyry, raczej humorystycznej anegdoty.
Wiele w tej twórczości wątków obyczajowych. „Pieśń świętojańska o sobótce” przybliża starosłowiański obrzęd wigilii św. Jana. Można z niej odczytać szczegóły dotyczące życia na wsi. Podobnie w innych pieśniach i fraszkach, na ogół poświęconych życiu w Czarnolesie.
Charakter obyczajowy mają też fraszki przedstawiające życie dworskie. Rozrywki, oczywiście zażywane z umiarem, są nieodłącznym elementem ludzkiego życia i jako takie zasługują na pochwałę. W Pieśni