Geneza i gatunek
W rzeczywistości dzieło Jana Kochanowskiego nosi pełny tytuł Psałterz Dawidowy przekładania Jana Kochanowskiego. Stanowi poetycką parafrazę Księgi Psalmów. Drukiem ukazała się w drukarni Łazarza Andrysowicza w Krakowie w 1579 roku. Był to okres kiedy poeta żył i tworzył w zaciszu Czarnolasu. Prace nad Psałterzem Kochanowski rozpoczął jednak już na dworze Zygmunta Starego. Przekład został przygotowany przez Kochanowskiego bardzo starannie – uprzednio długo studiował materię filologiczną i biblistyczną.
Styl i wizja
Kochanowski nie dokonał dokładnego przekładu treści biblijnej ale, jak wspomnieliśmy, stworzył jej parafrazę – treść przekładu dostosował do panujących wówczas warunków obyczajowych i społecznych. Z kart Psałterza przebija typowy dla renesansu humanizm. Bóg przedstawiony został jako Pan Miłosierny, co było charakterystyczne dla humanistycznego pojmowania świata, a przecież Bóg starotestamentowy był raczej surowym sędzią. Stąd wniosek, że w wizji Kochanowskiego Bóg przywodzi na myśl postawę ewangelicznego Jezusa z Nowego Testamentu.
Język
Kochanowski w dużej mierze ogranicza utarte środki stylistyczne i językowe, unika zbyt wielu powtórzeń czy związków frazeologicznych. W zamian za to stosuje zupełnie nowe formy wyrazu i zestawienia językowe.
Recepcja
Treść Psałterza Dawidów jest stale obecna w kulturze religijnej – wiele pieśni odłączyło się od całości zbioru i zaczęło żyć własnym życiem, funkcjonować jako pieśni religijne. Dzieło zostało przyjęte z takim entuzjazmem, że już w rok po jego wydaniu, Mikołaj Gomółka skomponował do niego muzykę pt. Melodie na psałterz polski.